466 / 473
TBB Dergisi 2015 (121)
Deniz AKÇAY
465
yetlerini gidermek amacıyla hareket ettiğini iddia eden GKRY’nin
diplomatik himaye tezini benimsemiş olan AİHM’nin Kıbrıslı Rum-
ların mülkiyet hakkıyla bağlantılı mağduriyetlerinin giderilmesinde
etkinliği ve AİHS’ne uygunluğu bir Büyük Daire kararıyla tescil olu-
nan TMK mekanizmasının sağladığı etkin başvuru imkanını devlet
başvurusu açısından etkisizleştirmesinin mantığını anlamak zordur.
Bu bağlamda Sözleşmedeki hakların hayali ve teorik biçimde değil,
etkinlik kazandıracak şekilde yorumlanması gerektiği yolundaki
AİHM’nin içtihadındaki yerleşik bir yorum kuralından da uzakla-
şılmıştır.
50
4- AİHM kararının Kıbrıs sorununun çözümü açısından
değerlendirilmesi
AİHM’nin bir devlet başvurusu niteliğindeki IV. Rum başvurusu-
nu sonuçlandırmaya yönelik tazminat kararında yarım asırdan beri
süregelen Kıbrıs sorununun siyasi çözümü açısından duyarlı ve prag-
matik bir yaklaşım sergilemiş olduğu söylenemez.
Devlet başvurularının temelinde iki veya daha fazla devlet arasın-
da bir siyasi uyuşmazlığın bulunduğu, uluslararası düzeni ve özellikle
ilişkileri de ilgilendirdiği gözönünde bulundurularak AİHM’nin, bu
kategorideki başvurularda taraflar arasında barışın sağlanmasına kat-
kısı olabilecek bir söylem benimsemesi beklenebilir. Kaldı ki, AİHM,
bu duyarlılığı yukarıda zikredilen
Demopoulos
kabul edilmezlik kara-
rında Kıbrıs sorununun değişik veçhelerine değinerek çarpıcı biçimde
ifade edebilmiştir. O kararda, özellikle:
- Tarafların belirttikleri argümanların, gerek Ada’nın geleceği, ge-
rek taşınmazlar sorununun ne şekilde çözümlenebileceği konu-
sunda uzun süreden beri devam eden yoğun bir siyasi uyuşmazlı-
ğı yansıttığı,
51
50
“The Court is intended to guarantee not rights that are theoretical or illusory, but
rights that are practical and effective” Airey v. Ireland (Application no. 6289/73),
judgment of 9 October 1979, par. 24; Artico v. Italy (Application no. 6694/74),
judgment of 13 mai 1980, par. 33.
51
Demopoulos, zikredilen karar, par. 83.