411 / 473
Vatandaşlık Hukuku Temel İlkelerinin Türk Hukuku ve Kıbrıs Türk Hukuku Açısından ...
410
Diğer yandan, evlenme yolu ile vatandaşlığın doğrudan kazanıl-
ması açısından ise istisnai bir durum bulunmaktadır. Bu durum, yu-
karıda da yer verilen vatansızlık halidir.
Bu noktada, vatandaşlık hukukunun iki temel ilkesinin ihtilafı
ortaya çıkmakta,
“herkesin bir vatandaşlığı olmalıdır”
ilkesi uyarınca, ki-
şinin vatansızlığının giderilmesi gerekmekte,
“herkes vatandaşlığını seç-
me ve değiştirmede serbest olmalıdır”
ilkesine göreyse, kişinin doğrudan
vatandaşlığa alınmaması, bunun, kişinin isteği üzerine olması gerek-
mektedir. Vatansız kişilerin, vatandaşlık kazanma
“şansı”
nı geri çevi-
receklerini düşünmemekle birlikte, teorik olarak bu noktada araların-
da ihtilaf söz konu olan iki ilkeden, vatansızlığın önlenmesine hizmet
eden
“herkesin bir vatandaşlığı olmalıdır”
ilkesi, gerek Türk Hukukunda,
gerekse Kıbrıs Türk hukukunda,
yerinde olarak
üstün tutulduğu ve va-
tansız kişilerin evlenme ile doğrudan vatandaşlık kazanacağının dü-
zenleme altına alındığı görülmektedir.
Sonuç
Çalışmamızda, vatandaşlık hukukunun 3 temel ilkesi olan “herke-
sin
mutlaka
bir vatandaşlığı olmalıdır”, “herkesin
yalnız
bir vatandaşlığı
olmalıdır” ve “herkes vatandaşlığını seçme ve değiştirmede özgür ol-
malıdır” ilkeleri ele alınarak açıklanmış ve bu ilkelerin, Kara Avrupası
Hukuk sisteminin etkisindeki Türk Hukuku ve Anglosakson Hukuk
sisteminin etkisindeki Kıbrıs Türk Hukuku’ndaki yansımaları (Türki-
ye Cumhuriyeti Anayasası ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ana-
yasası’ndaki ilgili düzenlemeler, Türk Hukukunda önceki vatandaş-
lık kanunu 403 sayılı TVK ve şu an yürürlükte olan 5901 sayılı TVK,
Kıbrıs Türk Hukukunda şu an yürürlükte olan vatandaşlık kanunu
25/1993 sayılı KYY ve yürürlüğe girmesi beklenen YKYY’nda yer alan
hükümler kapsamında) karşılaştırılmıştır.
Çalışmamızda, yine ilkelerin ele alınma sırasına göre, genel ola-
rak, Türk Hukuku ve Kıbrıs Türk Hukuku’ndaki yansımaları, kanun
maddelerine metin içinde zaten yer verildiği için, yeniden yer veril-
meksizin
, genel fikri özetlemek
adına, oldukça kısa şekilde yinelenerek,
varmış olduğumuz sonuçlar ve önerilerimiz belirtilecektir.
İlk ele alınan, “herkesin
mutlaka
bir vatandaşlığı olmalıdır” (vatan-
sızlığın önlenmesi) ilkesi kapsamında, iki sistem incelendiğinde, yu-