113 / 497
Avukat Hakkında Arama ve Elkoyma
112
Avukatlık Kanunu’nun “
Sır saklama
” başlıklı 36. maddesinde, “
Avu-
katların, kendilerine tevdi edilen veya gerek avukatlık görevi, gerekse Türkiye
Barolar Birliği ve barolar organlarındaki görevleri dolayısiyle
öğrendikleri
hususları açığa vurmaları yasaktır” denilmektedir. İkinci fıkraya göre,
avukatlar öğrendikleri hakkında ancak müvekkillerinin izin vermesi
durumunda tanıklık edebilir. Fakat bu halde dahi avukatlar tanıklık-
tan çekinme hakkına sahiptir.
Avukatların sır saklama yükümlülüklerinden dolayı tanıklıktan
çekinebilecekleri Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “
Meslek ve sürekli
uğraşıları sebebiyle tanıklıktan çekinme
” başlıklı 46. maddesinde de dü-
zenlenmiştir. Avukatlık Kanunu’nun 36. maddesinde sadece avukatlar
bakımından tanıklıktan çekinme hakkı getirilmişken, Ceza Muhake-
mesi Kanunu’nun 46. maddesinde avukatların yanında stajyer ve yar-
dımcıları da tanıklıktan çekinme hakkı kapsamına dâhil edilmiştir.
46. maddenin birinci fıkrasının a bendine göre, avukatlar, stajyerleri
veya yardımcıları bu sıfatları dolayısıyla veya yüklendikleri yargı gö-
revi sebebiyle öğrendikleri bilgilerle ilgili olarak tanıklıktan çekinebi-
lirler.
Ayrıca, Türkiye Barolar Birliği Meslek Kuralları’nın 37. maddesin-
de “
Avukat meslek sırrı ile bağlıdır
” denilerek avukatların sır saklama
yükümlülüğüne meslek kurallarında da yer verilmiş olup, Meslek
Kuralları’nın 34. maddesi gereğince avukatlar Türkiye Barolar Birli-
ğince belirlenen meslek kurallarına uymakla yükümlüdürler.
Yukarıdaki düzenlemelerde yer verilen avukatın sır saklama yü-
kümlülüğü, avukatların görevlerinden dolayı öğrendiği bilgileri açığa
vurmalarını yasaklamaktadır. Sır saklama yükümlülüğü nedeniyle
avukatlara öğrendikleri bu bilgilerle ilgili olarak tanıklıktan çekinme
hakkı tanındığı gibi, avukatlar hakkındaki arama ve elkoyma koruma
tedbirleri de özel olarak düzenlenmiştir. Zira genel hükümler çerçeve-
sinde yapılacak arama ve elkoyma avukatın müvekkiliyle ilgili belge-
lerine el konulmasına engel teşkil etmediğinden, bu durum avukatın
sır saklama yükümlülüğüne aykırı olacaktır. Bu nedenle avukat hak-
kındaki arama ve elkoyma özel olarak düzenlenerek avukatın müvek-
kili ile ilgili olan belgelerinin açığa çıkmasının önüne geçilmiş, avuka-
tın sır saklama yükümlülüğüne uygun kurallar getirilmiştir.