dergi 123

Avukat Hakkında Arama ve Elkoyma

108

nin yazılı emir verme yetkisi yoktur. Zira “

konutta, işyerinde ve kamuya

açık olmayan kapalı alanlarda arama, hâkim kararı veya gecikmesinde sakınca

bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının yazılı emri ile yapılabilir

”.

Elkoyma

, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 123. ve devamı mad-

delerinde düzenlenmiştir. Bununla birlikte el koyma kararını verme

yetkisi 127. maddede düzenlenmiştir.

Madde hükmüne göre, “

Hâkim

kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet sav-

cısının, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı hallerde ise kolluk amirinin yazı-

lı emri ile kolluk görevlileri, elkoyma

işlemini gerçekleştirebilir.” Üçüncü

fıkrada ise Anayasa’nın 20. maddesinin ikinci fıkrası ve 21. maddesine

uygun olarak “

Hâkim kararı olmaksızın yapılan elkoyma işlemi, yirmidört

saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını elkoymadan iti-

baren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi hâlde elkoyma kendiliğinden kalkar

”

denilmiştir.

II. AVUKAT HAKKINDA ARAMA VE ELKOYMANIN ÖZEL

OLARAK DÜZENLENMESİNİ GEREKTİREN SEBEPLER

Bir sonraki bölümde incelemeye başlayacağımız avukatlar hakkın-

daki arama ve elkoymaya ilişkin kurallar Ceza Muhakemesi Kanunu

ve Avukatlık Kanunu’nda

özel olarak düzenlenmiştir. Ceza muhake-

mesi sürecinde başvurulan arama ve elkoyma koruma tedbirlerinde

CMK’da elkoyma, basit elkoyma ve özel elkoyma olarak ikiye ayrılmıştır. Özel

elkoyma içerisine ise taşınmaz hak ve alacaklara elkoyma (M. 128.), postada elkoy-

ma (M. 129.), bilgisayarlara elkoyma (M. 134.) girmekte olup, bu elkoyma biçim-

lerinde elkoyma kararı verilebilmesi farklı koşullara bağlanmıştır. bkz. Öztürk/

Tezcan/Erdem/Sırma vd., s. 517-521.

CMK m. 127’de düzenlenen elkoyma kararını verme yetkisi basit elkoyma ile ilgili

olup, özel elkoyma çeşitleri için karar verme yetkisi, daha önce belirttiğimiz üzere

ilgili maddelerde farklı koşullara bağlanmıştır.

“Elkoyma, genellikle arama ile bağlantılı olarak başvurulan bir koruma tedbiri-

dir. Bununla birlikte arama kararı, arama sonucunda ele geçen eşyaya elkonulması

kararını da kapsamaz. Yalnızca arama kararına dayanarak, arama sonucunda ele

geçen eşyaya elkonulmasına olanak yoktur.” denilerek arama ve elkoyma kararla-

rının birlikte verilmesi gerektiği belirtilmiştir. bkz. Öztürk/Tezcan/Erdem/Sırma

vd., s. 515. Bununla birlikte bu düşünceye farklı bir görüş şu şekilde ifade edilmek-

tedir: “Uygulamada, elkoyma kararı ya da emri şeklinde karşımıza çıkan bu tedbir

genellikle sadece ‘elkoyma’yı değil, aynı zamanda ‘arama’yı da kapsamaktadır.”

bkz. Kocaoğlu, s. 55.

19.03.1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu, 07.04.1949 tarihli ve 13168 sayılı

R.G.