110 / 497
TBB Dergisi 2016 (123)
Cengiz Ozan ÖRS
109
avukatlar için istisnai düzenlemeler getirilmesinin sebebi, serbest bir
mesleği icra eden ve kamu hizmeti gören avukatın,
14
aynı zamanda
yargı görevini yerine getirmesidir.
15
Avukatlık Kanunu’nun 2. madde-
sine göre avukatlığın amacı, “…
hukuki münasabetlerin
düzenlenmesini,
her türlü hukuki mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uy-
gun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygu-
lanmasını her derecede yargı organları, hakemler, resmi ve özel kişi,
kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır”. Böylece avukat, özel hu-
kuk alanındaki uyuşmazlıkların yanı sıra idare ve ceza hukuku, yani
kamu hukuku alanındaki uyuşmazlıkların da çözülmesine yardımcı
olmakta, yargının kurucu unsurlarından olan bağımsız savunmayı
serbestçe temsil etmektedir.
16
Sonuç olarak, yargının bağımsız olması
için savunmanın, savunmanın bağımsız olması için de avukatın ba-
ğımsız olması gerektiğinden; avukat-savunma-yargı birbirinden ayrı
düşünülememektedir. Sırasıyla yargı ve savunmanın bağımsızlıkları-
nı sağlamak için avukatın bağımsızlığını sağlamak gerekmekte ve bu
sebeple ceza muhakemesi işlemleri bakımından avukatlar hakkında
farklı, istisnai düzenlemeler getirilmektedir.
17
A. AVUKATIN BAĞIMSIZLIĞI
Bağımsızlık kavramı, herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya ve şarta
bağlı olmaksızın düşünme veya davranma demektir. Böylece avuka-
tın bağımsızlığı da, avukatın hiçbir kısıtlamaya bağlı olmaksızın dü-
şünmesi ve adil yargılanma hakkının gereklerine uygun bir şekilde
14
Av.K. m. 1: “Avukatlık kamu hizmeti ve serbest bir meslektir.
(Değişik : 2/5/2001 - 4667/1 md.) Avukat, yargının kurucu unsurlarından olan
bağımsız savunmayı serbestçe temsil eder”.
15
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu m. 6/1-d: “Yargı görevi yapan deyiminden; yüksek
mahkemeler ve adlî, idarî ve askerî mahkemeler üye ve hakimleri ile Cumhuriyet
savcısı ve avukatlar, Anlaşılır”.
16
Avukatlığın ceza muhakemesine yansıması müdafilik ve vekilliktir. bkz. Kocaoğ-
lu, s. 48. , “Ceza soruşturmasını yürüten resmi organlar önünde şüpheli veya sa-
nığı fiili veya hukuki açıdan koruyan, belli niteliklere sahip bulunan şüpheli veya
sanık dışındaki kişi müdafi olmaktadır. Müdafi şüpheli veya sanık ve onun yasal
temsilcisi dışında bir kişidir”. bkz. Centel/Zafer, s. 165. , Müdafi, CMK m. 2/1-c’ye
göre, “Şüpheli veya sanığın ceza muhakemesinde savunmasını yapan avukatı” ifa-
de etmektedir. Vekil ise CMK m. 2/1-d’e göre, “Katılan, suçtan zarar gören veya
malen sorumlu kişiyi ceza muhakemesinde temsil eden avukatı” ifade eder.
17
Kocaoğlu, s. 45-48.