25 / 497
Adil Yargılanma, Özel Hayat ve Aile Hayatına Saygı ile Etkili Başvuru Hakları Arasındaki ...
24
13’üncü maddesinin de ihlâl edildiğini iddia etmektedir. Sözleşme’nin
13’üncü maddesi aşağıdaki gibidir:
“Bu Sözleşme’de tanınmış olan hak ve özgürlükleri ihlâl edilen
herkes, söz konusu ihlâl resmî bir hizmetin ifası için davranan kişiler
tarafından gerçekleştirilmiş olsa dahi, ulusal bir merci önünde etkili
bir yola başvurma hakkına sahiptir.”
42. Başvuran, yerel hukuka göre 8’inci maddenin ihlâl edilme-
sinin, bu ihlâle sebep olan delil davadaki tek delil olsa bile PACE’in
78’inci bölümü altında söz konusu delilin yok sayılması için yerine
gelmesi gereken şartları sağlamaya yetmediğini öne sürmüştür. Dola-
yısıyla, 78’inci bölümün, 13’üncü maddede öngörüldüğü şekilde pratik
ve etkili bir yol sunamaması söz konusudur.
Hükümetin, Polis Şikâyet İdaresi’nin ikinci bir yol temin ettiğine
ilişkin iddiası ile bağlantılı olarak, başvuran yine Govell davasında
Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’nun bulgularına (yukarıda atıfta
bulunulan raporda paragraf 68-70’e bkz.) atıfta bulunmuş ve oradaki
şartlar altında Komisyonun 13’üncü maddenin ihlâl edildiğine iliş-
kin çıkarımları göz önüne alındığında, Mahkemenin de somut olayda
maddenin ihlâl edildiğine ilişkin bir tespitte bulunması gerektiğini
iddia etmiştir.
43. Hükümet, telafi yollarının 13’üncü madde ile getirilen şartları
yerine getirmeye uygun olduğunu iddia etmiştir. PACE’in 78’inci pa-
ragrafı altında, mahkemelerin, delilin Sözleşme’nin 8’inci maddesinin
ihlâl ettiği tartışılabilecek şartlar içerisinde elde edilmiş olduğu gerçe-
ğini dikkate alarak takdir yetkisini kullanabileceklerini öne sürmüştür.
Buna ek olarak, başvuranın polisin suiistimaline ilişkin iddialarla
ilgili olarak Polis Şikâyet İdaresi’ne ve söz konusu İdare usûllerini ihlâl
ederek veya irrasyonel olarak hareket ettiğinde İdare üzerinde yargı-
lama yetkisi bulunan Yüksek Mahkeme’ye başvuru yollarının kendi-
sine açık olduğu ileri sürülmüştür.
44. Mahkeme, 13’üncü maddenin, Sözleşme’de yer alan hak ve
özgürlüklerin özünü, yerel hukuk düzeni içerisinde nasıl teminat alı-
nırsa alınsın, millî düzeyde telafi etme imkânını temin ettiğini dik-
kate almaktadır. Dolayısıyla maddenin etkisi, yetkili millî otoriteye,