dergi 123

Adil Yargılanma, Özel Hayat ve Aile Hayatına Saygı ile Etkili Başvuru Hakları Arasındaki ...

Korunanmahremiyet hakkına aykırı olarak elde edilen delilin dik-

kate alınmamasının, şayet o hakkın herhangi bir değeri varsa, bunun

doğal bir sonucu olarak kabul edilmesi gerekir. Burada, Mahkemenin

pek çok kez “Sözleşme’nin teorik veya hayali hakları değil, pratik ve

etkili hakları garanti altına almayı amaçladığını” vurguladığını hatır-

lamak gerekir. Söz konusu delilin dışarıda tutulması, bana göre, ilgili

hakkın ihlâl edilmesi durumunda hiçbir alternatif etkin telafinin ol-

madığı somut olay gibi olaylarda daha da zaruri bir hale gelmektedir.

Böyle bir dışarıda tutma kuralına karşı en temel argüman, ceza

hukukunun icrasında, dayanılabilir ve güvenilir delilin kabulüne zor-

layan, hakikatin kovalanması ve kamu yararı değerleridir, aksi halde

bu ilkeler zarar görür ve suçlu sanıklar kanun yaptırımlarından kaçar-

lar. Yasayı yerine getirmek amacıyla onu ihlâl etmek, anlamsal olarak

çelişkilidir ve absürt bir önermedir. Somut olayda ele alınan konular

bağlamında hiçbir surette argümanın yeri yoktur, zira somut olaydaki

delil de dâhil olmak üzere, mahremiyet hakkına müdahale teşkil eden

bir delil, 8’inci maddenin gereklerine uygun olması durumunda, yar-

gılamada kabul edilebilir ve bir suçtan mahkûmiyete götürebilir, zira

“yasada öngörülerek” elde edilmiştir.

Çoğunluk, kendi sonuçlarına ulaşırken “yerel mahkemelerin de-

lilin kullanılmasının esaslı bir adaletsizliğe yol açacağı görüşünde

olmaları halinde, söz konusu delili PACE’in 78’inci bölümü altında

yok saymaya yönelik takdir hakları bulunduğunun açık olduğunu”

dikkate almıştır (hükmün 39’uncu paragrafına bkz). İngiliz hukuku

altında “adillik” kavramının delilin kabul edilebilirliğine ilişkin test

söz konusu olunca hiçbir zaman uygunsuzluğa yol açmadığı da dik-

kate alındığında, somut olaydaki delilin kabul edilmesinin adil olup

olmadığı sorusuna gelindiğinde, yerel mahkemelerin yaklaşımı ile il-

gili sorumuzla herhangi bir alaka göremiyorum. İlgili İngiliz delil hu-

kuku altında, adillikten uzak olma, şayet uygunsuz olarak elde edil-

miş delilin kabul edilmesinin sanığa verdiği zarar delilin ispat edici

değerini aşıyorsa doğacak şekilde, çok zayıf olarak tanımlanmıştır.

Dahası, İngiliz hukukuna göre, somut olaydaki gibi gerçekleşen bir

durumda mahremiyetin ihlâl edilmesinde hukuka aykırı herhangi

bir yön yoktur.