26 / 497
TBB Dergisi 2016 (123)
İbrahim GÜLER
25
Sözleşme’yi doğrudan iç hukuk kuralı olarak benimsemek gerekmek-
sizin, hem Sözleşme’den kaynaklanan şikâyetin esasını çözümleme,
hem de uygun bir telafi sağlayabilme konusunda izin vermektir (
Smith
ve Grady Birleşik Krallık’a karşı, no. 33985/96 ve 33986/96, paragraf 135,
ECHR 1999-VI
’e bkz). Somut olayda, 13’üncü maddeye aykırılık iddi-
ası başvuranın Sözleşme’nin 8’inci maddesine dayalı iddialarına iliş-
kin etkili bir yolu olmadığı iddiası olarak dikkate alınmalıdır. Mahke-
menin bunlardan çıkardığı sonuç, ceza yargılaması mahkemelerinin,
şikâyetle ilgili bir telafi verme ihtimaline açık olmamaları şöyle dur-
sun, başvuranın özel hayatına müdahale edilmesinin “yasada öngö-
rülmüş” olmaması sebebiyle Sözleşme’nin esasından kaynaklanan bu
konuda bir çözüme gitmeye dahi açık olmadıklarından, delilin ceza
yargılamasında kullanılmasının adilliği ile ilgili soruları göz önüne
almalarına rağmen etkili bir yol temin etmekten uzak olduklarıdır.
45. 8’inci madde ile ilgili olarak başvurana açık olan farklı yolların
da olmasına gelince, Mahkeme, yine Govell davasında Komisyon’un
aldığı tutuma uygun olarak, şikâyetlerin Polis Şikayet İdaresi’ne ancak
ilgili davranışın ölüme veya ciddi yaralanmaya sebep olduğu iddiasıy-
la sonuçlanan veya Bakan tarafından belirlenen şartların varlığı ha-
linde yöneltilebildiğini tespit etmiştir. Diğer şartlarda, olayla ilgili ola-
rak karar verecek uygun otoritenin kendisi olup olmadığına bölgenin
Emniyet Müdürü karar verecektir. Kendisinin yetkili olduğuna karar
verirse, bu durumda standart usûl, kendi kuvvetine bağlı olanlar-
dan birini soruşturmayı yürütmekle görevlendirmektir. Polis Şikâyet
İdaresi’nin PACE’in 78’inci bölümü altında incelemek üzere kendisine
bir şikâyette bulunulmasını talep edebiliyor olmasına rağmen, Polis
Şikâyet İdaresi’nin, Emniyet Müdürü’nün kendisinin uygun otorite
olup olmadığına ilişkin olarak verdiği kararı denetleme yetkisinin
kapsamı belirsizdir (yukarıda atıfta bulunulan Govell davasındaki
Komisyon raporunun 68’inci paragrafına bkz).
46. Mahkeme ayrıca Bakan tarafından Polis Şikâyet İdaresi üyele-
rinin atanmaları, terfi ettirilmeleri ve bazı durumlarda görevden alın-
maları ile ilgili olarak oynanan önemli rolü de dikkate almaktadır.
Mahkeme özellikle, Kanunun 105(4) maddesi gereğince, Polis Şikâyet
İdaresi’nin Bakan tarafından disiplin cezalarının ve cezai soruştur-
maların kaldırılması veya tercih edilmesi ile ilgili olarak yapılan yön-