169 / 561
1961 Anayasası Perspektifinden Parlamenter Bağışıklıklar...
168
2. Adalet Partisi Zonguldak Milletvekili Nuri Beşer’in Yasama
Dokunulmazlığının Kaldırılması
1 Şubat 1962 tarihinde, Adalet Bakanı Kemal Sahir Kurutoğlu ta-
rafından imzalı bir tezkere Başbakanlığa gönderilmiştir. Söz konusu
tezkere, Ankara Cumhuriyet Savcılığı’ndan alınan 31 Ocak 1962 ta-
rihli ve 3/939 sayılı yazıyı takip eden süreçte hazırlanmıştır. Savcılık
tezkeresinde belirtildiği üzere AP Zonguldak milletvekili Nuri Beşer,
devletin askeri kuvvetlerine hakaret etmekten dolayı suçlanmıştır.
Hakkında Türk Ceza Kanunu’nun 160. maddesi uyarınca tahkikat ya-
pılabilmesi için yasama dokunulmazlığının kaldırılması istenmiştir.
Suçlanmasına neden olan olay, 28 Ocak 1962 tarihinde Anadolu Kulü-
bünde arkadaşları Saffan Mindivanlı ve Selami Kuşçuoğlu ile yemek
yediği sırada gerçekleşmiştir. Yemek sırasında, ihtilal ve günlük olay-
lar ile ilgili konuşulurken sarf ettiği sözler nedeniyle suçlanmaktadır.
52
Adalet Bakanı Kemal Sahir Kurutoğlu, ilgili milletvekili hakkında ta-
kibat yapılmasına izin verildiğini belirterek yasama dokunulmazlığı-
nın kaldırılması konusunda gereğinin takdir edilmesini arz etmiştir.
53
Adalet Bakanlığı tezkeresinin ardından, Devlet Bakanı ve Başbakan
yardımcısı Akif Eyidoğan, Millet Meclisi Başkanlığına hitaben 1 Şu-
bat 1962 ve 5 Şubat 1962 tarihli iki ayrı tezkere kaleme almıştır. Nuri
Beşer hakkındaki dosya Meclise geldikten sonra Karma Komisyona
gönderilmiştir.
54
Karma Komisyon, savcılık huzurunda şahitlerin ver-
diği ifadeleri ve Nuri Beşer’in yazılı açıklamasını incelemiş ve yasama
dokunulmazlığının kaldırılmasına esas oluşturan sözlerine ilişkin is-
nadın ciddi bir mahiyet taşıdığına karar vermiştir. Sonuç olarak, AP
Zonguldak milletvekili Nuri Beşer’in yasama dokunulmazlığının,
Anayasa’nın 79. maddesinin 2. fıkrası gereğince kaldırılmasına çoğun-
lukla karar verilmiştir.
55
Karma Komisyon raporu 12 Şubat 1962 Pazar-
52
MM Tutanak Dergisi,
Cilt 2, 12 Şubat 1962, 3/175 numaralı Zonguldak Milletveki-
li Nuri Beşer’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık
Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonlarından Oluşan Karma Komisyon Ra-
poru, s. 1. Nuri Beşer’in sarf ettiği cümleler şöyledir: “Ben muvazzaf bir subay arı-
yorum. Bulursam karısını, kızını…Subay karılarını ve kızlarını … için bir cemiyet
kurduk.”
53
A.g.e., 3/175 numaralı Rapor, s. 2.
54
MM Tutanak Dergisi
, Cilt 2, 2 Şubat 1962.
55
A.g.e., 3/ 175 numaralı Rapor, s. 4. Karar bağlamında üç milletvekili çekimser ol-
duklarını ifade etmişlerdir. Bu kişiler Yeni Türkiye Partisi Çanakkale milletvekili
Refet Sezgin, YTP Mardin milletvekili Esat Kemal Aybar ve AP Aydın milletve-