Dergi(124)

Türkiye’de Bulunan Suriyelilere Uygulanan Geçici Koruma Statüsü...

Türk hukukunda, Geçici Koruma Yönetmeliği’nde geçici koruma-

nın tanımı yapılmıştır. Buna göre, geçici koruma, ülkesinden ayrılma-

ya zorlanmış, ayrıldığı ülkeye geri dönemeyen, acil ve geçici koruma

bulmak amacıyla kitlesel olarak veya bu kitlesel akın döneminde bi-

reysel olarak sınırlarımıza gelen veya sınırlarımızı geçen ve ulusla-

rarası koruma talebi bireysel olarak değerlendirilmeye alınamayan

yabancılara sağlanan koruma olarak tanımlanmıştır (m.3/1-f). Bu ta-

nım YUKK m.91’de yapılan tanımla aynıdır sadece m.3/1-f’de, geçici

koruma tanımına, “uluslararası koruma talebi bireysel olarak değer-

lendirmeye alınamayan yabancılar” ifadesi eklenmiştir.

Bu tanımda

ülkemize gelen yabancıların, kitlesel olsun bireysel olarak olsun sınır-

larımıza gelmesi ülkesinden ayrılmaya zorlanmış olması, ayrıldığı ül-

keye geri dönememesi, acil ve geçici koruma bulmak amacıyla gerçek-

leşmesi şartıyla kabul edilmiştir.

Madde 3/1-j’de ise ilk kez kitlesel akın tanımının yapıldığı görül-

mektedir. Buna göre kitlesel akın, aynı ülkeden veya coğrafî bölgeden

kısa bir süre içerisinde ve yüksek sayılarda gerçekleşen ve söz konu-

su sayılar nedeniyle bireysel olarak uluslararası koruma statüsü be-

lirleme işlemelerinin usûlen uygulanabilir olmadığı durumlardır. Bu

tanım, 2001 tarihli Avrupa Konseyi Yönergesi’nden farklıdır

ve dar

kapsamlıdır.

Avrupa Konseyi Yönergesi’nde, kitlesel sığınma, belirli

bir ülke ya da coğrafî bölgeden kendiliğinden ya da yardım sonucu

(örneğin tahliye programı aracılığı ile) çok sayıda yerinden edilmiş ki-

şinin topluluğa ulaşması olarak tanımlanmıştır.

II. GEÇİCİ KORUMANIN AMACI

Avrupa Birliği hukukunda, Yönerge ile geçici koruma statüsünün

sağlanması için gerekli asgarî standartların belirlenmesi ve yerinden

edilmiş kişileri kabul eden Üye Devletler’in gösterecekleri çabaları

dengelemek amaçlanmıştır (m.1). Geçici koruma statüsü, bireyler ta-

Sema Çörtoğlu-Koca /F.Candan, Kavşat, “Geçici Koruma Yönetmeliği Uyarınca

Geçici Koruma Kararının Kapsamı, Alınması ve Sona Ermesi”,

Başkent Üniversitesi

Hukuk Fakültesi Dergisi

, Sayı 1, Ocak 2015, s.335.

Ekşi, Geçici Koruma Yönetmeliği, s. 85.

Doktrinde diğer görüşe göre, Geçici Koruma Yönetmeliği’nde yer alan kitlesel

akın kavramı, Yönerge’de yer alan tanımla uyum içindedir. Kaya/Yılmaz Eren, s.

49.