76 / 561
TBB Dergisi 2016 (124)
Doğa ELÇİN
75
Geçici Koruma Yönergesi, Avrupa Birliği’ne Üye Devletler’in toprak-
larına ulaşan kitlesel akında yaşanan eşgüdüm eksikliği ve yeknesak
olmayan uygulamalar nedeniyle bu kişilere farklı düzeylerde koruma
sağlanması gibi sorunları çözmek amacıyla hazırlanmıştır.
Ülkemizde, Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana çeşitli tarihlerde
ve çeşitli bölgelerden kitlesel sığınma olayları yaşanmıştır. Bunlar ara-
sında en belirginleri, 1950-1951 ile 1989 yıllarında Bulgaristan’dan, 1988
ve 1991 yıllarında Irak’tan, 1992 yılından sonra ise Eski Yugoslavya’dan
ve Kosova krizi sırasında yaşanmış olan Türkiye’ye yönelik akınlardır.
Diğer yandan, 1990’lı yılların başında, Körfez Savaşı sırasında Kuzey
Irak’tan Türkiye’ye yönelik kitlesel akınlar yaşanmıştır. Günümüzde,
2011 yılından bu yana Suriye’den ülkemize doğru toplu bir nüfus ha-
reketi artarak devam etmektedir.
Türk ulusal mevzuatında ise geçici koruma statüsü kanun düze-
yinde ilk kez YUKK’un 91. maddesinde düzenlenmiştir. 2014/6883 Ka-
rar Sayılı Geçici Koruma Yönetmeliği, İçişleri Bakanlığı’nın 13/8/2014
tarihli ve 8027 sayılı yazısı üzerine, 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı
YUKK’un 91. maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 13/10/2014 tarihin-
de kararlaştırılmıştır. Günümüze dek yönetmelikler ya da yönergelerle
düzenlenen geçici koruma statüsünün kanunda düzenlenmiş olması
büyük bir eksikliği gidermiş ve kitlesel akınlarda yeknesak bir uygu-
lama ortaya konulması için önemli bir adımdır. Kitlesel akın dönemle-
rinde, sınırlarımıza sadece kitlesel olarak gelen yabancıları değil aynı
zamanda bireysel olarak sınırlarımıza ulaşan veya sınırlarımızı geçen
yabancıları da içererek geçici korumanın kapsamı geniş tutulmuştur.
Dahası ülkesinden ayrılmaya zorlanmış kişiler, Konsey Yönergesi’nde
olduğu gibi silâhlı anlaşmazlık bölgelerinden ya da yaygın şiddetten
kaçan kişilerle sınırlanmamıştır.
Geçici koruma sağlanan kişilere sağlanacak hizmetler, kapsamlı
bir şekilde düzenlenmiştir. Özellikle özel ihtiyaç sahipleri kategorisi
geniş tutulmuştur. Bununla birlikte, 11 Bölümden oluşan Geçici Koru-
ma Yönetmeliği, 2001/55 sayılı Avrupa Konseyi Geçici Koruma Yöner-
gesiyle karşılaştırıldığında temel farklılıklar içermektedir.
Bu farklılıklardan birincisi, geçici koruma statüsünde aranan,
bireysel uluslararası koruma statüsü belirleme işlemlerinin değerlen-
dirilmeye alınamaması koşulundadır. Her ne kadar Geçici Koruma