71 / 561
Türkiye’de Bulunan Suriyelilere Uygulanan Geçici Koruma Statüsü...
70
letin kararı doğrultusunda gerçekleştiği ifade edilmektedir
198
. İkincisi
geri dönüşün gerçek bir ülkeye geri dönüş niteliği taşımadığı daha çok
etnik amaçlı bir yeniden yerleştirme olduğu vurgulanmaktadır.
199
Bununla birlikte Üye Devletler, zorunlu geri dönüşlerin insanlık
onuruna saygı içinde yürütülmesini sağlamak için gerekli önlemleri
alacaklardır.
200
Ayrıca zorunlu geri dönüş durumunda, Üye Devlet-
ler, özel durumlarda geri dönüşü imkânsız kılan ya da mantıklı ol-
maktan çıkaran zorunlu insancıl nedenleri göz önünde bulundura-
caklardır (m.22). Doktrinde, bu düzenlemenin, 1951 tarihli Cenevre
Sözleşmesi’nin 33. Maddesinde yer alan korumadan daha geniş ve
kapsamlı olduğu vurgulanmıştır.
201
.
Menşei ülkede hâkim koşullar temelinde, geçici korumadan ya-
rarlanmış olan ve kendi istekleri doğrultusunda geri dönme hakkını
kullanmış olan kişilerin, ev sahibi Üye Devlet’e geri dönüş isteklerini
Üye Devletler’in olumlu yönden dikkate alacakları ayrıca vurgulan-
mıştır (m.21/2) ancak bunun için geçici koruma süresinin dolmamış
olması gerekmektedir.
Türk hukukunda, geçici koruma statüsü verilmesine yol açan şart-
ların ortadan kalkması hâlinde geçici koruma statüsü sona erecektir.
202
Geçici koruma uygulamasının sona ermesinde de yetkili makam, Ba-
kanlar Kurulu’dur (m.11). Bakanlar Kurulu sonlandırma kararıyla
birlikte, geçici korumayı tamamen durdurarak geçici korunanların
ülkesine dönmesine, geçici korunanlara koşullarını taşıdıkları statü-
nün toplu olarak verilmesine ya da uluslararası koruma başvurusun-
da bulunanların başvurularının bireysel olarak değerlendirilmesine
veya geçici korunanların YUKK kapsamında belirlenecek koşullarda
Türkiye’de kalmalarına izin verebilir (m.11/2).
Geçici korumanın Bakanlar Kurulu kararı bulunmaksızın bireysel
olarak sona ermesi de mümkündür. 12. maddeye göre, geçici koruna-
nın kendi isteğiyle Türkiye’den ayrılması, üçüncü bir ülkenin koruma-
sından faydalanması, üçüncü bir ülkeye insanî nedenler veya yeniden
198
Kerber, s.208; Sopf, s.113.
199
Sopf, s.113.
200
Kerber, s.200.
201
Kerber, s.209.
202
Ekşi, Türkiye’de Bulunan Suriyeliler, s. 14.