Dergi(124)

TBB Dergisi 2016 (124)

Doğa ELÇİN

yerleştirme kapsamında kabul edilmesi ya da üçüncü bir ülkeye çıkış

yapması ve son olarak ölmesi hâlinde geçici koruma bireysel olarak

sona erecektir.

Geçici koruma kapsamındaki yabancılardan gönüllü olarak ülke-

sine dönüş yapacaklara gerekli kolaylık gösterilir ve imkânlar ölçü-

sünde destek sağlanabilir (m.42/1). Fakat bu kişilerin geçici ve daimî

olarak üçüncü ülkeye çıkışları Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün izni-

ne tâbidir (m.44/1).

Geçici koruması sona erenlerin tekrar gelmesine ilişkin 13. madde

ise son derece dikkat çekicidir. 13. maddeye göre, 12. madde kapsa-

mında geçici koruması bireysel olarak sona erenler, geçici korumadan

faydalanmak üzere tekrar sınırlarımıza gelirse ya da sınırlarımızı ge-

çerse, yeniden geçici koruma hükümlerinin uygulanıp uygulanma-

yacağına Genel Müdürlük ya da bu yetkinin kısmen veya tamamen

devredilmesi hâlinde valilikler karar verecektir. Yani önce geçici ko-

ruma kapsamında ülkemize gelmiş olan bir yabancı, kendi isteği ile

Türkiye’den ayrılırsa (örneğin; menşei ülkesine dönerse), ardından ye-

niden Türkiye’ye gelirse yeniden geçici koruma statüsü kazanabilir.

Bu durumda, geçici korumanın temel şartı olan ülkesinden ayrılmaya

zorlanmış olmak, ayrıldığı ülkeye geri dönememek, acil ve geçici ko-

ruma bulma amacı gibi şartlar, artık Türk ulusal hukukunda aranan

şartlar değildir. Türkiye’ye birinci girişi, geçici koruma tanımı kapsa-

mında olan kişiler, sınırlarımıza diğer giriş çıkışlarında herhangi bir

şart aranmaksızın geçici koruma kapsamına alınabilirler. Doktrinde,

Suriyelilerin savaşmak üzere Türkiye’den ayrılmaları hâlinde yeniden

geçici koruma altına alınmamaları gerektiği vurgulanmıştır.

203

Geçici korumanın Bakanlar Kurulu kararıyla sona ermesi hâlinde:

1- Bu yabancılar Türkiye’den çıkış yapabilirler (m.14/1).

2- Bu kişiler hakkında Bakanlar Kurulu grup temelli toplu statü ka-

rarı alabilir (m.14/2). Burada geçen grup temelli toplu statü kararı

YUKK’daki diğer uluslararası koruma statüleri bireysel başvuru-

lur ile başlayan bir süreç olduğuna göre sadece 5543 sayılı İskân

Kanunu

204

kapsamında göçmen kabulü şeklinde olabilir.

203

Ekşi, Geçici Koruma Yönetmeliği, s.81.

204

RG, 26.9.2006, 26301.