125

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin İnsan Hakları ve Terörle Mücadele Hakkındaki ...

Kanun’larında yaşam hakkına doğrudan müdahale edilmesine ilişkin

hükümlerin gerekliliği ve uygunluğu tartışmalıdır.

b. Askıya Almanın Mümkün Olduğu Haller ve Mutlak İşkence

Yasağı:

Terörle mücadelenin bir ulusun yaşamını tehdit eden bir sa-

vaş halinde veya olağanüstü hallerde meydana gelmesi durumunda,

bir devlet, tamamen bu durumun gerektirdiği ölçüde ve aynı zaman-

da uluslararası hukuka göre belirlenen sınırlar ve koşullar dâhilinde,

insan haklarının korunmasına yönelik uluslararası belgelerden kay-

naklanan belirli yükümlülüklerinin geçici olarak askıya alınması

doğrultusunda tedbirler alabilir.

Ancak devletler, hiçbir zaman ve terör eylemlerinden şüpheli veya

hükümlü kişinin eylemi ne olursa olsun, uluslararası belgeler tarafın-

dan teminat altına alınmış olan yaşam hakkı, işkencenin ya da insan-

lık dışı ya da küçültücü muamele ya da cezanın yasaklanması, ceza ve

tedbirlerin kanuniliği ilkesini ve ceza kanunun geçmişe yürütülmesi

yasağını askıya alamazlar.

AİHS’nin “Olağanüstü durumda yükümlülük azaltma” başlık-

lı 15’inci maddesine göre; Devletlerin savaş zamanında veya ulusun

yaşamını tehdit eden başka bir olağanüstü durumda, uluslararası

hukuktan doğan diğer yükümlülüklerine aykırı olmamak koşuluyla,

durumun zorunluluklarının kesin olarak gerektirdiği ölçüde, Sözleş-

meyle üstlendiği yükümlülüklerini, bazı istisnalar hariç, azaltan ted-

birler alabilir. Komite, olağanüstü dönemlerde devletlerin alabileceği

olağanüstü tedbirlerin sınırsız olmadığını, alınabilecek önlemlerin is-

tisnaları sayarak ortaya koymuştur. Buna göre devletler, hiçbir zaman

ve hiçbir şartta uluslararası belgeler tarafından teminat altına alınmış

olan

yaşam hakkının korunması, işkencenin ya da insanlık dışı ya

da küçültücü muamele ya da cezanın yasaklanması, ceza ve ted-

birlerin kanuniliği ilkesini ve ceza kanunun geçmişe yürütülmesi

yasağını askıya alamayacaklardır. Yükümlülüklerini azaltma yetkisi

kullanan devlet, aldığı önlemleri, bunların sebeplerini, bu önlemlerin

ne zaman sona ereceğini ve Sözleşme hükümlerinin ne zaman yeni-

den tamamıyla uygulanacağı konusunda Avrupa Konseyini bilgilen-

dirmekle yükümlüdür. AİHM’de birçok kararında terörle mücadele

alınacak önlemlerin neler olacağı hususunda tek yetkili makamın ilgi-

li devlet olduğunu ancak bu takdir yetkisinin sınırsız olmadığını, ulu-