125

TBB Dergisi 2016 (125)

Berna ÖZTÜRK

265

şinin sözleşmenin tarafı yerine ikame edilmesi, sözleşmenin yüklenil-

mesi gibi kavramlar kullanılmaktadır.

Biz, çalışmamızda Türk Borç-

lar Kanunu’na paralel gitme amacıyla kanundaki ifadeyi temel alarak

‘sözleşmenin devri’ kavramını kullanacağız.

Sözleşmenin devri, ilk kez Türk Borçlar Kanunu’nun Beşinci Bölü-

münün Üçüncü Ayrımında düzenlenmiştir. Eski Borçlar Kanununda

bu yönde bir düzenleme bulunmamasına karşın bu kuruma duyulan

gereklilik dolayısıyla sözleşmenin devri, doktrin ve Yargıtay kararları-

nın

belirlediği ilkeler ışığında şekillenmekteydi. Bu dönemde sözleş-

menin devrinin, atipik bir sözleşme olduğu ve alacağın devri ile bor-

cun üstlenilmesi hükümlerinden yararlanılarak çözüme kavuşması

gerektiği gibi görüşler ileri sürülmekteydi.

Yeni Borçlar Kanunuyla

birlikte bu sorun ortadan kalkmış ve kurum kendine özgü bir biçimde

yasal olarak düzenlenmiştir.

Sözleşmenin devri, bir sözleşmenin hak ve borçlarıyla birlikte bir

başkasına devredilmesini ifade eder.

Sözleşmenin devrinde üç taraf

bulunmaktadır. Bunlar, sözleşmeyi devreden, sözleşmeyi devralan ve

sözleşmede kalandır. Sözleşmeyi devreden, bu sözleşmeye ilişkin taraf

olması sıfatını terk etmekte, onun yerine üçüncü bir kişi sözleşmeye

dâhil olmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, sözleşmeyi

devralanın sözleşmeyi devreden yerine sözleşme ilişkisine tüm hak

ve yükümlülükleri kapsar biçimde girmesidir.

Nitekim, Türk Borçlar

Kanunu’nun 205. maddesine göre de “

Sözleşmenin devri, sözleşmeyi dev-

Ayrancı, 31.

Yüksek mahkeme, eski Borçlar Kanunu döneminde sözleşmenin devrine ilişkin

olarak vermiş olduğu bir kararında bu kurumun özelliklerini şu şekilde açıkla-

mıştır: “Devredilebilir nitelikte sözleşmeye dayanan bir borç ilişkisi, sözleşmenin

taraflarının irade beyanları ile şekle tabi olmaksızın yüklenilebilir. Sözleşmenin

yüklenilmesi ile yüklenilen sözleşme ortadan kalkmaz. Sözleşme ilişkisinin sa-

dece tarafları değişir, ilişkideki taraflardan biri ayrılır ve üçüncü kişi onun yerine

geçer. Sözleşmeyi yüklenen taraf tam olarak girdiği sözleşmenin kendiliğinden

tarafı olur. Yüklenen taraf, devreden taraf nasıl hak sahibi ve yükümlü ise, sözleş-

menin diğer tarafına karşı aynı şekilde sorumlu ve hak sahibidir. Taraf değişikli-

ğine rağmen sözleşme ilişkisi değişmeksizin devam eder. Yüklenen taraf, sadece

var olan hakların sahibi ve borçların sorumlusu değildir. Aynı zamanda, gele-

cekte doğacak olan hak ve borçlarla da ilgilidir.” Y3HD, 14.10.2004, 9645/10945,

www.kazanci.com

, 19.10.2015.

Oğuzman/Öz, 598. Ayrancı, 53. Kuntalp/Barlas/Ayanoğlu Moralı/Işıntan/

İpek/Yaşar/Koç, 103-104.

Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 834.

Ayrancı, 33.