125

Sözleşmenin Devri

270

kurulması muhtemel bir sözleşmenin devri mümkün değildir. Haksız

fiil ve sebepsiz zenginleşmeden doğan borçlar da sözleşmenin devri-

nin konusu olamaz. Devir içim sözleşmenin türü önemlidir.

Sözleşmenin devredilebilmesi için geçerli bir borç ilişkisinin yanı

sıra bu borç ilişkisinin devredilebilir nitelik taşıması gerekir. Örneğin,

şahsa bağlı borç ilişkileri devredilemez.

Bazı durumlarda taraflar

sözleşmenin devrini kendi aralarında anlaşarak da yasaklayabilirler.

Ancak daha sonra bu yasak kaldırılırsa sözleşme yine devredilebile-

cektir. Türk Borçlar Kanununun 205. maddesinin 4. fıkrasında “

Ka-

nundan doğan halefiyet halleri ile diğer özel hükümler saklıdır

.” hükmü dü-

zenlenmektedir. Buna göre kanundan doğan halefiyet halleri ile özel

hükümler sözleşmenin devrine tabi değildir. Örneğin, Türk Medeni

Kanunu’nun 599. maddesine göre mirasçılar, miras bırakanın ölümü

ile mirası bir bütün olarak kanun gereğince kazanırlar.

Burada söz-

leşmenin devri hükümleri uygulanmaz.

Devrilemeyen bir sözleşme ilişkisi daha sonra devrilebilir bir nite-

lik kazansa da sözleşmenin devri geçerli olmaz. Zira bu işlem baştan

itibaren geçersizdir.

Sözleşme bazen kendi özelliği nedeniyle de devredilemeyebilir.

Burada herhangi bir kanuni veya iradi devri yasağı yoktur. Böyle bir

durum sözleşmenin ifasının tarafların kişisel özelliklerinin büyük

ölçüde bağlı olduğu hallerde söz konusu olur. Örneğin, ünlü bir ma-

rangozla anlaşan X, talep ettiği edimin ifasını sadece o marangozdan

beklemektedir. Zira, marangozun kişisel becerileri sözleşmenin kurul-

masında etkili olmuştur. Böyle bir durumda marangozun sözleşmeyi

alelade birine devretmesi mümkün olmayacaktır.

B. Tarafların Uygun İrade Beyanları

Sözleşmenin iradi devri için sözleşmeyi devreden, devralan ve söz-

leşmede kalan tarafın birbirine uygun irade beyanlarının bulunması

gerekir. Nitekim, bu durum sözleşmenin devrinin üç taraflı kendine

Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 835. Ayrancı, 92-94.

Yavuz, Şerh, 1019.

Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 837. Bu konuda başkaca örnekler için

bkz. Nomer, 354.

Ayrancı, 97.