Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Onur ŞAHİN

331

Belirli süreli garanti sözleşmelerinin, sürenin sonunda kendiliğin-

den sona ermesinin bir istisnası otomatik yenileme klozudur. Taraflar,

belirli süreli garanti sözleşmesi yapmakla birlikte sözleşmenin süre

sonunda otomatik olarak belirli bir süre için yenileneceğini kararlaş-

tırabilirler.

Belirli süreli garanti sözleşmelerinin sona ermesinde ortaya çıka-

bilecek bir sorun, riskin garanti süresi içerisinde gerçekleşmesi ancak

alacaklının ödeme talebini ve sözleşmede kararlaştırılmışsa belirli bel-

gelerin ibrazını garanti süresinin dolmasından sonra gerçekleştirme-

sidir. Yargıtay, riskin garanti süresi içerisinde doğmasıyla garanti ve-

renin ödeme yükümlülüğünün bulunduğunu belirtmiş ve dolayısıyla

garanti verenin borcu, on yıllık zamanaşımına tabi hale gelmiştir.

Bu sonuca varılması, uygulamada özellikle kontr-garanti sözleşmeleri

açısından sorunlar yaratmıştır.

Yaşanan sorunlar üzerine kanun koyucu tarafından, 818 Sayılı

Borçlar Kanunun 110. maddesine ikinci fıkra eklenerek belirli süreli

sözleşmelerde, süre içerisinde yazılı ödeme başvurusu şartı getiren

sözleşme hükümlerini geçerli saymıştır. 6098 Sayılı Borçlar Kanunun-

da da bu hüküm korunmuştur. TBK md. 128/II:

“Belirli bir süre için yapılan üstlenmede, sürenin bitimine ka-

dar üstlenene edimini ifa etmesi için yazılı olarak başvurulmaması

hâlinde, üstlenenin sorumluluğunun sona ereceği kararlaştırılabilir”.

Son durumda, öncelikle garanti sözleşmesinde tarafların bu husu-

sa ilişkin herhangi bir belirleme yapıp yapmadıklarına bakılmalıdır.

Taraflar, garanti süresi içerisinde ödeme talebinin ve ilgili belgelerin

ibrazını zorunlu kılabilirler. Ancak taraflar, herhangi bir belirleme

yapmamışsa garanti verenin ödeme yükümlülüğü, riskin garanti sü-

resi içerisinde gerçekleşmesi şartıyla on yıllık zamanaşımına tabi ola-

caktır. Bu husus Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından aşağıdaki

şekilde ifade edilmiştir:

Yavuz, s.713.

Develioğlu, s. 448.

Y. 11. HD. 1978/4755 E., 1978/5397 K., 01.12.1978 T. (Tandoğan, s.887, dn.89).

Develioğlu, s.449-450. Garanti sözleşmelerinin asıl borç ile ilişkisine benzer bir

bağımsız ilişki, kontr-garanti ve garanti sözleşmeleri arasında da bulunmaktadır

(Charles Chatterjee, “The Independence of Contracts of Guarantee and Counter-

Guarantee from the Underlying Contract”, Journal of International Banking Law,

C.10, S.4, s.130).