Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Onur ŞAHİN

327

borcu muaccel olmadan önce ödeme yaparak borcunu sona erdirme

imkânına sahiptir.

Asıl borcun ne şekilde muaccel olduğunun bir

önemi bulunmamaktadır, iflas haliyle dahi borç muaccel olmuşsa

buna bağlı olarak kefilin ödeme yapma hakkı ve alacaklının ödemeyi

kabul külfeti bulunmaktadır.

TBK md.84 gereği borcun tamamı muaccel ve belirlenebilirse ala-

caklı, borcun kısmen ifasını reddedebilir. TBK md.593’te bu kuralın

yansıması görülmekte ancak bununla birlikte, birden fazla kefilin bu-

lunması halinde, alacaklının ödemeyi kabul etme zorunluluğu bulun-

maktadır.

b. Alacaklının Özen Gösterme, Rehin ve Borç Senetlerinin

Teslimi Yükümlülüklerini İhlali

Kefalet sözleşmelerinde alacaklının genel bir özen borcu bulun-

mamakla beraber alacaklının hangi hallerde özen borcu olduğu ka-

nunda düzenlenmiştir.

TBK md. 592’te alacaklının özen gösterme,

rehin ve borç senetlerinin teslimi yükümlülükleri düzenlenmiştir. Ça-

lışma konumuzun kapsamı bakımından maddede sayılan yükümlü-

lükler incelenmesinin mümkün olmaması nedeniyle kısaca değinmeyi

yeterli görüyoruz.

TBK md. 591/IV, aşağıda değinecek olduğumuz alacaklının yü-

kümlülüklerini ihlal halinde kefil bakımından ortaya çıkacak durumu

düzenlemiştir:

“Alacaklı, haklı bir sebep olmaksızın yükümlülüklerini yerine getirmez,

ağır kusuruyla mevcut belgeleri veya rehinleri ya da sorumlu olduğu diğer gü-

venceleri elinden çıkarırsa, kefil borcundan kurtulur. Bu durumda kefil, ödedi-

ğinin geri verilmesini ve varsa ek zararının giderilmesini isteyebilir

.”

TBK md. 591/I’de, alacaklının sahip olduğu teminatların kefilin

zararına azaltması veya elden çıkartması durumunda kefilin borcu-

nun azalacağı ve sona ereceği düzenlenmiştir:

“Alacaklı, kefalet sırasında var olan veya daha sonra asıl borçlu-

dan alacağın özel güvencesi olmak üzere elde ettiği rehin haklarını,

Reisoğlu, s.244; Çınar, s.123; Grasinger, s.159.

Reisoğlu, s.240 vd.; Özen, Kefalet, s.410 vd.; Ayan, s.576; Kızılırmak, s.126 vd.