472 / 545
471
TBB Dergisi 2017 (128)
Can YAVUZ
okulları ve tesisler şeklinde yansıma bulur. Eşitsizlik elbette Afro-
Amerikalar aleyhine gerçekleşmektedir.
141
2.3.2. Mahkemenin Kararı
Plessy v. Ferguson
davasının üzerinden yaklaşık atmış yıl geçmiş,
dünya değişmiş ama “ayrı fakat eşit” ilkesi uygulamada kalmıştır.
1954 yılında ilgili kararın ve uygulamanın anayasaya uygunluğunu
test etmek için yeni bir fırsat doğmuştur. ABD Yüce Mahkemesinin
önüne gelen
Brown v. Board of Education
davası aslında beş farklı eya-
lette açılmış davaların birleştirilmiş halidir. İlgili davaların hepsi “ayrı
fakat eşit” ilkesinin eğitim alanındaki uygulamasının Anayasa’nın 14.
Değişiklik’ine ve “eşit koruma ilkesine” aykırılığı hakkındadır.
142
Mahkemeye göre, uyuşmazlık çoğunlukla 14. Değişiklik çevre-
sinde toplanmaktadır. Geçmişe bakıldığında, İç Savaş sonrası ABD
Anayasası’nda “Değişiklik”ler yapılmıştır ve bunlar hakkında farklı
görüşler vardır. Bir tarafta ABD’de doğmuş veya Amerikan vatandaşı
olmuş herkes arasında hukuki ayrımın kaldırılmasını isteyen görüş,
diğer yanda ise Değişiklik’lerin hem metnine hem de ruhuna muhalif
olan ve onların en az etkiye sahip olmasını isteyen bir grup vardır.
143
Brown v. Board of Education
davasında uyuşmazlık konusu beyazlar
ve siyahlar için olan farklı okulların somut unsurlarının (okul bina-
ları, müfredat veya öğretmenlerin maaşları) eşit olup olmadığı değil,
ırk ayrımcılığının eğitim üzerindeki etkisidir. Mahkeme soruna 1868
yılındaki veya
Plessy v. Ferguson
davası kararlaştırıldığı zamanki (1896
yılı) bakış açısıyla değil; eğitim alanındaki gelişmeler, bunun hayattaki
yeri ve toplum üzerindeki yansımasını dikkate alarak yaklaşacaktır.
144
Mahkeme öncelikle eğitimin önemi ve onun demokratik toplum
üzerindeki mühim etkisine değinmiştir. Daha sonra hukuki uyuş-
141
George Clark, Nihayet Özgürüz: A.B.D. Sivil Haklar Hareketi, s. 21
142
İlgili davalar: Brown v. Board of Education (Kansas), Briggs v. Elliot (South Caro-
lina), Bulah v. Gebhart and Belton v. Gebhart (Delaware), Davis v. County Scho-
ol Board of Prince Edward County (Virginia), Bolling v. Sharpe’dır (District of
Columbia).
http://www.civilrights.org/education/brown/?referrer=https://
www.google.com.tr/,erişim 29.03.2016, Brown v. Board of Education, https://
www.law.cornell.edu/supremecourt/text/347/483,erişim 29.03.2016
143
Brown v. Board of Education
144
Brown v. Board of Education