Dergi 128

Türk Hukukunda Siyasi Haklar ve Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu

rinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna iliş-

kin hükümler uygulanır (TCK m. 199/2).

Suçun cebir veya tehdit ile işlenmesi durumunda, cebir ve tehdit

suçları Kanunda ayrıca bağımsız suçlar olarak ele alındığından (m. 106

ve 108), genel hükümler gereğince “birleşik suç” söz konusu olabilir

(m. 42).

109

Yani, siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi suçu, ce-

bir veya tehditle işlenmişse, faile sadece 114’üncü maddede yazılı ceza

verilir. Ayrıca cebir (m. 106) veya tehdit (m. 108) suçlarından dolayı

ceza verilmez.

Siyasi hakların kullanılmasını engelleme suçlarının zincirleme

suç şeklinde işlenmesi de mümkündür.

110

Cebir veya tehdit sırasında

kişinin hayatı, şeref ve haysiyeti aleyhine bir saldırı olmuşsa fail her

bir fiilden dolayı ayrı ayrı cezalandırılacaktır.

111

Türk Ceza Kanunu’ndaki düzenleme dışında, 26.4.1961 tarih ve

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkın-

da Kanun’da

112

da siyasi hakların kullanılmasına engel olanlar hak-

kında bir cezai yaptırım öngörülmüştür. Buna göre,

“Herhangi bir va-

sıta ile bir seçim propagandası toplantısına engel olan veya devamına imkân

vermeyecek hareket ve tertiplerle onu ihlal eden kimse altı aydan bir yıla kadar

hapis cezasıyla cezalandırılır. Bu fiiller, ikiden fazla kimse tarafından ittifak

edilerek herhangi bir şekil ve surette cebir veya şiddet kullanılarak veya tehdide

başvurularak işlenirse, faillerin her biri iki yıldan beş yıla kadar hapis ceza-

sıyla cezalandırılır. Eğer fiil, içlerinden en az biri silahlı olan ikiden fazla kişi

tarafından ittifak edilerek veyahut aralarında ittifak olmasa bile içlerinden en

az ikisi silahlı bulunan üç veya daha fazla kimse tarafından işlenirse, faillerin

her biri beş yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.”

(m. 149/2).

5. Soruşturma Usulü ve Yaptırım

Siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi suçunun takibi için

şikâyet aranmaz, savcılık makamı tarafından re ’sen takip olunur.

113

109

Çetin Özek, “Siyasi Hürriyet Aleyhinde Cürümler”, s. 43.

110

Ali Parlar, Türk Ceza Kanunu Şerhi c. 1,

s. 1405.

111

M. Emin Artuk/Ahmet Gökcen/A. Caner Yenidünya, Ceza Hukuku Özel Hü-

kümler, s. 323

112

RG. 2.5.1961, S. 10796.

113

M. Emin Artuk/Ahmet Gökcen/A. Caner Yenidünya, Ceza Hukuku Özel Hü-

kümler, s. 323; Ali Parlar, Türk Ceza Kanunu Şerhi c. 1,

s. 1405.