Dergi 128

TBB Dergisi 2017 (128)

Yasin AYDOĞDU

Fail, TCK m. 114/1’de ele alınan suçu işlediği zaman bir yıldan üç yıla

kadar; m. 114/2’de ele alınan suçu işlediği zaman iki yıldan beş yıla

kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Türk Ceza Kanunu’nun 199’uncu

maddesinde bu suçların işleniş şekline göre daha ağır cezayı gerekti-

ren haller düzenlenmiştir.

Siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi suçunu görmekle

görevli mahkeme 26.9.2004 tarih ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece

Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yet-

kileri Hakkında Kanun

114

uyarınca asliye ceza mahkemeleridir (m. 11).

SONUÇ (DEĞERLENDİRME)

Siyasi hakların kullanılmasının engellenmesi suçu Türk Ceza

Kanunu’nun 114’üncü maddesinde ele alınmaktadır. Ancak bu mad-

dede konusu itibariyle iki farklı suç tipi söz konusudur. Maddenin ilk

fıkrasındaki suç tipi, Kanundaki yeri itibariyle de doğru olduğunu

düşündüğümüz, kişi hürriyetine karşı suçlar arasında yer almaktadır.

Ancak maddenin ikinci fıkrasındaki suç tipi, konum itibariyle millete

ve devlete karşı suçlar arasında da ele alınabilirdi. Kanun koyucun

tercihini saygıyla karşılamakla beraber; bu konuda doktrinin ve ta-

rafımızın görüşü siyasi parti faaliyetlerinin engellenmesinin bireysel

bir etkiden çok kolektif bir etki doğuracağı ve bu sebeple millete ve

devlete karşı suçlar bölümünde ele alınmasının daha sağlıklı olacağı

yönündedir.

Yine belirtmekte fayda gördüğümüz başka bir husus, 5237 sayılı

Türk Ceza Kanunu’nda korunan siyasi hakların tahdidi olarak sayıl-

mış olmasına karşın; 765 sayılı Ceza Kanunu’nda herhangi bir ayrım

yapmaksızın tüm siyasi hakların koruma altına alınmış olmasıdır.

Mülga Türk Ceza Kanununda kapsamın geniş tutulması bir bakıma

olumlu karşılanırken; bir bakıma eleştirilmiştir. Eleştirilmesinin sebe-

bi, kapsamının bu kadar geniş tutulması uygulamada suçun soruştu-

rulmamasına ve kovuşturulmamasına sebebiyet vermesi şeklindedir.

Olumlu bulunan yönü ise kişi hak ve hürriyetlerini daha kapsamlı bir

şekilde korumasıdır. Kanaatimizce ilgili maddede sayılan siyasi hak-

lar dışında genel bir hüküm konularak daha hürriyetçi bir yaklaşım

114

RG. 7.10.2004, S. 25606.