64 / 545
63
TBB Dergisi 2017 (128)
Yasin AYDOĞDU
cıyla düzenlenen turistik bir seyahat programının engellenmesi bu
kapsamda değerlendirilmemelidir. Bu tür hareketler tehdit (TCK m.
106) veya cebir (TCK m. 108) suçları kapsamında değerlendirilebilir.
Bu suç, siyasi parti faaliyetlerinin bir an için dahi olsa engellenme-
siyle oluşacaktır. Engellemenin devamlı olması gerekli değildir.
88
Bu
bakımdan “ani suçlar” kapsamında değerlendirilmektedir.
89
Bu suçun maddenin ilk fıkrasındaki fiillerden farklı olarak, en-
gellemenin gerçekleşmesiyle oluşacağını da ayrıca belirtmek gerekir.
Yani ilk fıkradan farklı olarak tek başına fiil yeterli olmayıp; neticenin
de gerçekleşmesi gereklidir.
Ayrıca belirtmek istediğimiz başka bir husus ise Siyasi Partiler
Kanunu’nda özel olarak düzenlenen siyasi partilerin amaç ve faa-
liyetlerine ilişkin getirilen yasaklamalardır (m. 78). Ancak buradaki
yazılı hallerin suç oluşturmadığı kanaatindeyiz. Zira ceza hukukun-
da hâkim olan kanunilik ilkesi gereğince Türk Ceza Kanunu’nda yer
almayan bir eylem (suç tipi) suç oluşturmaz.
90
ii) Fail
TCK 114’üncü maddede suçun faili olmak bakımından özel bir
vasıf aranmamaktadır. Bu suçun faili herkes olabilir. 765 sayılı Türk
Ceza Kanunu’nda suçun düzenlendiği maddede failin, devlet memur-
larından olup da
“memuriyeti nüfuzunu suiistimal suretiyle bu suçu işlemiş
olması”
durumunda cezanın arttırılacağı belirtilmekteydi (m. 174/2).
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda ise benzer bir düzenleme farklı bir
maddede belirtilmektedir. “Ortak hüküm” başlıklı 119’uncu maddede,
failin kamu görevlisi olup da
“kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kul-
lanılmak suretiyle”
bu suçu işlemesi nitelikli hal olarak kabul edilmek-
tedir.
88
Çetin Özek, “Siyasi Hürriyet Aleyhinde Cürümler”, s. 36.
89
M. Emin Artuk/Ahmet Gökcen/A. Caner Yenidünya, Ceza Hukuku Özel Hü-
kümler, s. 317.
90
Kanunilik ilkesi gereğince, kanunda suç olarak tanımlanan bir fiil dolayısıyla nasıl
bir cezai yaptırım uygulanabileceği ve bunun miktarının ne kadar olacağı husus-
ları yine ancak kanunla belirlenebilir. İzzet Özgenç, Türk Ceza Hukuku Genel
Hükümler,
s. 107.