Dergi 130

398

Güncel Gelişmeler Işığında Türk Vatandaşlığının İstisnai Haller Kapsamında Kazanılması

rumlarına uyan ve bu Kanunun öngördüğü askerlik statülerinden biri

içerisinde askerlik mükellefiyetlerini 38 yaşını tamamladıkları yılın so-

nuna kadar yerine getirebilirler veya tabiiyetinde bulundukları diğer

ülkede askerlik yapmış olduklarını belgelemek kaydıyla mükellefiyet-

lerini yerine getirmiş sayılırlar. Bu kişilerin askerlik yükümlülükleri 38

yaş sonuna kadar ertelenmiş kabul edilir (m.2/4). Görüldüğü üzere bu

düzenlemeden, sahip oldukları yabancı devlet vatandaşlığını muhafa-

za ederek sonradan Türk vatandaşlığını kazanan kişilerin yararlanma

imkânı yoktur. Askerlik kanunu kapsamında düzenlenen yurt dışında

doğan ve ikamet edenler ile kanuni rüşt yaşına kadar yabancı bir ülkeye

gitmiş olanlardan bulundukları ülke vatandaşlığını da kazanan Türk

vatandaşlarının askerlik durumlarıyla ilgili esasların ayrıntıları ise 1993

tarihli Bakanlar Kurulu kararında düzenlenmiştir. Karar uyarınca, bir-

den fazla vatandaşlık durumunda, yükümlülerden hangilerinin han-

gi ülkelerde yaptıkları askerliğin muvazzaflık hizmetinden sayılacağı,

İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarının görüşleri alınarak Millî Savunma

Bakanlığınca belirlenir (m.6). Çifte vatandaşlık halinde askerlik yüküm-

lülüğü konusunda Türkiye’nin taraf olduğu ve taraf devletlerden birin-

de yerine getirilen askerlik yükümlülüğünün diğerinde kabul edilmesi-

ni sağlamaya yönelik milletlerarası anlaşmalar da mevcuttur.

136

İskân Kanunu uyarınca, göçmenlerin askerlikle ilgili muafiyetleri

ve bu muafiyetlerden yararlanma usulleri de 1111 sayılı Askerlik Ka-

nunundaki esaslara göre yürütülecektir (m.37).Askerlik Kanunu’nda

2015 tarihinde yapılan değişikliğe

137

kadar Türk vatandaşlığını göçmen

statüsünde kazananların askerlik yükümlülüğü bakımından Türk va-

tandaşlığını sonradan kazananlara göre farklı esaslar kabul edilmiş-

ti.

138

Yapılan değişiklikle birlikte bu esasların kabul edildiği maddeler

136

Örneğin, her iki devlet vatandaşlığına sahip yükümlülerin, bir devlette yapmış

oldukları vatan hizmetinin diğerinde de kabul edilmesi amacıyla (m.1) akdedilen

‘Türkiye Cumhuriyeti ile Tunus Cumhuriyeti Arasında Çifte Vatandaşlık Duru-

munda Vatan Hizmeti Yükümlülüğüne İlişkin Anlaşma’ (RG 25.04.2001/24383)

uyarınca doğumla veya menşe ülke kanuni rüşt yaşını bitirmeden önce diğer

ülkeye ikamet amacıyla gidenlerden, o devletin de vatandaşlığını kazanan yü-

kümlüler vatan hizmetlerini taraflardan istedikleri birinde yerine getirebilirler

(m.471).

137

Söz konusu değişiklik 6586 sayılı Kanun ile yapılmıştır. Bkz.: Dp.112.

138

Değişiklikten önce göçmen statüsünde Türk vatandaşlığına alınan erkeklerin

askerlik yükümlülükleri konusundaki istisnalar ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz.:

Emre Esen, ‘‘Türk Vatandaşlığını Sonradan Kazanan Kişilerin Askerlik Yükümlü-