405 / 457
404
Güncel Gelişmeler Işığında Türk Vatandaşlığının İstisnai Haller Kapsamında Kazanılması
yaratacağı
157
gibi gerekçelerle doktrinde haklı olarak eleştirilmektedir.
Yönetmeliğin ilgili maddesine göre, ana veya babadan birinin ölmüş
olması halinde çocuk, Türk vatandaşlığını kazanan ana veya babaya
bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazanır. Türk vatandaşlığını kazanan
ananın evlilik birliği dışında doğan çocuğu ise anaya bağlı olarak Türk
vatandaşlığını kazanır.
Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuran ana veya babanın
çocuklarının ana veya baba ile birlikte işlem görmesi esastır. Ana veya
babanın Türk vatandaşlığını kazandığı tarihte kendileri ile birlikte iş-
lem görmeyen çocukları ise ergin olduktan sonra Türk vatandaşlığını
kazanmak üzere başvurdukları takdirde haklarında genel olarak va-
tandaşlığa alınmayı düzenleyen Kanun’un 11. maddesi hükümleri uy-
gulanır ( TVK, m.20/3, Yön. m.37/8). Bu hüküm karşısında, söz konu-
su yabancıların TVK’daki evlenme ya da istisnai haller kapsamındaki
vatandaşlığa alınma şartlarını gerçekleştirmesi halinde bu yollara is-
tinaden Türk vatandaşlığını kazanıp kazanamayacağı tartışmalı hale
gelmiştir. Doktrinde bazı yazarlar tarafından, Kanunda yer alan bu
hükümle söz konusu kişilerin, TVK’da yer alan diğer yetkili makam
kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması yollardan yararlanma
hakkının ortadan kaldırıldığı ve sadece TVK m.11 kapsamında genel
olarak vatandaşlığa alınma yoluna başvurabilecekleri belirtildiğinden
Türk vatandaşlığını kazanma imkânlarının sınırlandırması sebebiyle
eleştirilmiştir.
158
Bununla beraber bazı yazarlar tarafından da kanun
koyucunun amacının, ana ya da babalarının Türk vatandaşı olmaları-
nın bu yabancılar bakımından Türk vatandaşlığa alınmada bir istisna
yaratmayacağının belirtilmesi olduğu ve söz konusu kişilerin TVK’da
öngörülen evlenme ya da istisnai haller kapsamında Türk vatandaş-
lığına alınma şartlarını yerine getirmeleri halinde bu yollara da baş-
vurabileceği ifade edilmiştir.
159
Nitekim, henüz Kanun Tasarı aşama-
sındayken de söz konusu hüküm (Tasarı m.19/3), Kanunda böyle bir
hükme yer verilmesinin gereksiz olduğu, zira bu çocukların da zaten
diğer yabancılar gibi TVK m.11’in uygulanması için başvurma hakkı-
na sahip olduğu; ana ya da babalarının Türk vatandaşı olması sebebiy-
le özel bir imkân sağlama niyeti olmadıkça özel bir hüküm getirme-
157
Tanrıbilir, s.51-51; Nomer, 22. Bası, s.116; Doğan, Vatandaşlık, s.118, dp.120.
158
Güngör, Tâbiiyet, s.140; Erten, s.57.
159
Doğan, Vatandaşlık, s.119, dp.121.