455 / 457
454
Güney Çin Denizi Tahkiminde Hakemlik Mahkemesi’nin İnsanlığın Ortak Mirası ...
rihi süreçte yeryüzünün kaynaklarını kullanarak bugün bulundukla-
rı refah seviyesine ve ekonomik ve siyasi güce erişmiş devletlerle tarihi
süreçte bu fırsatı yakalayamamış diğer devletler arasındaki uçurum
her yönden artacak, adaletsizlik ve eşitsizlik boyutlanacaktır.
Bugün yeryüzü kaynaklarının işletil(e)mediği alanlar sınırlıdır.
Derin deniz tabanları, III. Deniz Hukuku Konferansı’nda yapılan eko-
nomi–politik mücadele ile hukuken bu devletlerin elinden kurtarılmış
ve Bölge’deki kaynakların, gelişmiş sanayici devletlerin değil de tüm
insanlığın çıkarları için kullanılması anlayışı pozitif uluslararası hu-
kuka aktarılmıştır. Hakemlik Mahkemesi’nin inceleme konusu kararı
da bu anlayış üzerine temellenen pozitif uluslararası hukuka uygun
şekilde tecelli etmiştir.
Bugünün uluslararası hukuku daha çok, mevcut ekonomi–politi-
ğin dayattığı norm boyutu üzerinde yapılan tartışmalar çerçevesinde
dönmektedir. Dolayısıyla sistemdeki mevcut adaletsizlik ve eşitliklere
mevcut sistem içindeki araçlarla karşı koymak tek çare ve başvurula-
cak yegâne yoldur. Bunun için de uluslararası yargı yolu, seçeneklerden
birisidir. Nasıl ulusal hukuk sistemlerinde yargı organı, ulusal hukuk
gerçek ve tüzel kişilerinin hak ve özgürlüklerini korumanın en etki-
li, çoğu zaman da tek etkili yolu ise aynı durum, uluslararası hukuk
açısından da geçerli olabilir. İnceleme konusu uyuşmazlıkta Hakemlik
Mahkemesi, siyasi ve ekonomik yayılmacılık ve esas itibariyle huku-
ki kılıf altında (BMDHS’nin 121/3.maddesindeki şartları yapay olarak
yaratarak) ortaya konan kaba güce karşı, tüm uluslararası toplumu ve
diğer devletleri korumuştur. Uluslararası hukukta bir yargı organının,
hiçbir ekonomi–politik tartışmanın olmadığı bir dönemde, bu tartışma-
lara girmeden, mevcut piyasa şartları içinde, pozitif hukuk kuralları-
nın amacına uygun bir yorumla verdiği bu karar, oldukça önemlidir ve
uluslararası hukukun geleceğine umutla bakma nedenidir.
Kaynakça
Kitap ve Makaleler
Aksar Yusuf, Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk II, Gözden Geçirilmiş 3.
Baskı, Seçkin, 2015.
Andreeff Daniel, “Legal Implications of China’s Land Reclamation Projects in the
Spratly Islands”,
New York University Journal of International Law & Politics
, Vol: 47,
2014–2015, s. 855–910.