Dergi 130

ANAYASA MAHKEMESİNE

BİREYSEL BAŞVURUDA ‘TEDBİR’

‘INTERIM MEASURE’ IN INDIVIDUAL APPLICATION

TO THE CONSITUTIONAL COURT

Gonca EROL*

Özet:

Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda tedbir, bir

yandan başvurudaki tarafların hak ve çıkarlarını koruyan, diğer yan-

dan ise mahkemenin vereceği kararın etkinliğini güvence altına alan

ve böylece bireysel başvuru yolunun işlevselliğine katkı sunan bir

araçtır. Bu bakımdan hak ve özgürlüklerin korunmasında önemli bir

role sahiptir. Bu çalışmada, tedbir aracının niteliği ve amaçlarından

hareketle, ilgili mevzuat ve tedbir mekanizmasının dört yıllık uygu-

laması incelenmektedir. Makalede, gerekli görülen yerlerde, Avrupa

İnsan Hakları Mahkemesi’nin tedbire ilişkin uygulamasına da deği-

nilmektedir. Ancak amaç tedbir konusunda kapsamlı bir AİHM-AYM

karşılaştırması yapmak değildir. Amaç AYM’nin tedbire ilişkin dört

yıllık uygulamasını incelemek ve değerlendirmektir.

Dört ana başlık altında yapılan incelemede öncelikle tedbirin ni-

teliği ve amaçlarının neler olduğu ele alınmaktadır. İkinci başlık altın-

da ise tedbirin amaçlarından hareketle tedbir kararının verilmesi için

gereken şartların neler olduğu araştırılmaktadır. Üçüncü başlık ted-

bir usulünü incelemekte ve bu incelemede, hem yürürlükteki mev-

zuatı hem de pratik uygulamayı gözden geçirmektedir. Bu bölümde,

özellikle, Anayasa hükmü, 6216 sayılı Yasa düzenlemesi ve AYM İçtü-

züğü arasındaki çelişkiler ve eleştiri konusu edilen hususların uygu-

lamadaki yansımaları araştırılmaktadır. Son başlık altında ise tedbir

kararının içeriği ve infazı ile ilgili belli başlı konulara değinilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Bireysel Başvuru, Tedbir, Anayasa Mahke-

mesi İçtüzüğü, Yaşam Hakkı, Maddi ve Manevi Bütünlüğü Koruma

Hakkı

Abstract:

Interim measures in indivual applications to Consitu-

tional Court (AYM) is an instrument that protects, on one hand, the

rights and interests of the parties of a case, on the other hand, that

ensures the efficiency of the decisions of the court on the merits and

thus that contirubutes the functionality of the indivual application

system. In this regard, it has an important role in protecting funda-

mental rights and freedoms. This article analyzes applicable law and

four-year application of the interim measure mechanism with refe-

rence to its nature and purposes. In this article, it is also mentioned,

where necessary, about the applications on interimmeasures of the

European Court of Human Rights (ECHR). The main purpose, howe-

Araştırma Görevlisi, Galatasaray Üniversitesi SBE,