59 / 457
58
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda ‘Tedbir’
Bireysel başvuruya ilişkin usul ve esaslar kanunla düzenlenir.”
Anayasanın 148. maddesinin 5. fıkrasında öngörüldüğü biçimde
bireysel başvuruya ilişkin usul ve esaslar 6216 sayılı Anayasa Mah-
kemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un ‘Bi-
reysel başvuru’ başlıklı dördüncü bölümünde, 45-51. maddelerinde
düzenlenmiştir.
Ayrıca 12.7.2012 tarihinde yürürlüğe giren Anayasa Mahkemesi
İçtüzüğü de, 59 ile 84’üncü maddeleri arasında bireysel başvuru usu-
lünün uygulamasına ilişkin usul ve esasları anayasa ve ilgili kanun
çerçevesinde düzenlemiştir.
Bireysel başvuruda tedbir kararı ise, Anayasada açıkça öngörülen
bir usul olmamakla birlikte, 6216 sayılı Kanun’un “esas hakkında ince-
leme” başlıklı 49. maddesinin 5. fıkrasında düzenlenmiştir:
“(5) Bölüm-
ler, esas inceleme aşamasında, başvurucunun temel haklarının korunması için
zorunlu gördükleri tedbirlere resen veya başvurucunun talebi üzerine karar
verebilir. Tedbire karar verilmesi hâlinde, esas hakkındaki kararın en geç altı
ay içinde verilmesi gerekir. Aksi takdirde tedbir kararı kendiliğinden kalkar.”
Bununla birlikte tedbire ilişkin ayrıntılı düzenleme Anayasa Mah-
kemesi İçtüzüğü’nün 73. maddesinde yapılmıştır. Buna göre:
“
Tedbir kararı
MADDE 73-
(1) Başvurucunun yaşamına ya da maddi veya manevi
bütünlüğüne yönelik ciddi bir tehlike bulunduğunun anlaşılması üzerine, Bö-
lümlerce esas inceleme aşamasında gerekli tedbirlere resen veya başvurucunun
talebi üzerine karar verilebilir.
(2) İncelenen başvurulara ilişkin olarak; resen ya da başvurucunun ta-
lebi üzerine dosyanın esası hakkında karar verilmeden önce, tedbir kararına
başvurulmaması hâlinde başvurucunun yaşamına ya da maddi veya manevi
bütünlüğüne yönelik ciddi bir tehlike bulunduğunun anlaşılması üzerine, Ko-
misyonlarca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesi derhâl yapılarak, tedbir
hususunu da karara bağlamak üzere başvuru, ilgili Bölüme gönderilir.
(3) Bölüm, tedbire karar vermesi hâlinde gereğinin ifası için bunu ilgili
kişi ve kurumlara bildirir.
(4) Tedbir kararı verilen başvurunun esası hakkındaki kararın en geç altı
ay içinde verilmesi gerekir. Tedbirin devamı konusunda yeni bir karar alınma-