Dergi 130

TBB Dergisi 2017 (130)

Gonca EROL

maktır.

Hakkın kapsamının ve uygulama usullerinin belirlenmesin-

de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve AİHM içtihatları ile

parallelik sağlanmaya çalışılmış olmasının bir nedeni de budur. An-

cak bunun yanında, AİHM’in bu usule ilişkin uzun yıllara dayanan

deneyimlerinin ve bu alandaki uzmanlığının da, bireysel başvuru yo-

lunu yeni uygulamakta olan ülkeler açısından önemli bir rehber oldu-

ğu/olacağı tartışmasızdır.

İşte bu nedenlerle AYM’ye bireysel başvuru yolunda tedbir usu-

lüne ilişkin incelememizi, gerekli görülen yerlerde AİHM’in oluştur-

duğu içtihat ile karşılaştırmalı olarak ele alacağız. Ancak amacımız

kapsamlı bir AYM-AİHM tedbir uygulaması karşılaştırması yapmak

değil. Amacımız, oluşmakta olan AYM’nin tedbir kararına ilişkin iç-

tihadını irdelemek, eksik veya çelişkili görülen, eleştirilen yönlerini

değerlendirmektir.

12 Eylül 2010 tarihinde halkoylaması ile kabul edilen anaya-

sa değişikliklerinin bir parçası olarak anayasal sistemimize dâhil

edilen ve 23 Eylül 2012’den beridir uygulanmakta olan bireysel baş-

vuru yolu Anayasa’nın 148. maddesinde düzenlenmiştir. Anayasa

Mahkemesi’nin görev ve yetkilerini düzenleyen bu maddenin birinci

fıkrasına göre “

Anayasa Mahkemesi, kanunların, kanun hükmünde kararna-

melerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya şekil ve esas

bakımlarından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar.

”

Aynı maddenin 3., 4. ve 5. fıkralarında ise şu hükümler yer alır:

“

Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerin-

den, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu

gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir.

Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şart-

tır.

Bireysel başvuruda, kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlarda ince-

leme yapılamaz.

Ece Göztepe, “Türkiye’de Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkının

(Anayasa Şikâyeti) 6216 sayılı Kanun Kapsamında Değerlendirilmesi”,

TBB Der-

gisi,

2011 (95), ss.13-40, s.14-15. Hüseyin Turan, “Ceza Mahkemelerince Verilen

Kararlar Bakımından Bireysel Başvuruda Başvuru Süresi”,

TAAD,

Yıl:5, Sayı:17,

Nisan 2014, s.114.