96 / 457
95
TBB Dergisi 2017 (130)
Uğur ARSLAN
II. SİGORTA DOLANDIRICILIĞI SUÇU
A. GENEL AÇIKLAMALAR
Dolandırıcılık suçu
,
mülga TCK’da;
“Bir kişiyi kandırabilecek nitelikte
hile ve desiseler yaparak, hataya düşürüp onun veya başkasının zararına, ken-
disine veya başkasına haksız bir yarar sağlamaktır”
11
şeklinde; yürürlükteki
TCK’da ise, bir kimsenin,
“Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun
veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlama-
sı”
biçiminde tanımlanmıştır.
Dolandırıcılık suçunun en temel özelliği; failin sahip olduğu kur-
nazlık, plan yapma, uyum sağlama ve ikna kabiliyeti ile mağdurların
tecrübesizliğinden, dikkatsizliğinden faydalanarak menfaat elde etme-
sidir. Bir başka deyişle, bu suçta fail, hileli hareketlerle mağduru gerçe-
ğe aykırı hal ve vakıaların varlığına inandırarak, amacı doğrultusunda
mağdurda belirli bir fikir ve hayaller oluşturarak sonuca ulaşır.
12
Görüldüğü gibi, dolandırıcılık suçunu malvarlığına karşı işlenen
diğer suç tiplerinden farklı kılan husus,
aldatma
temeline dayanan bir
suç olmasıdır. Birden çok hukuki konusu olan bu suç işlenirken, sade-
ce malvarlığı zarar görmemekte, mağdurun veya suçtan zarar görenin
iradesi de hileli davranışlarla yanıltılmaktadır. Madde gerekçesinde
de, aldatıcı nitelik taşıyan hareketlerle, kişiler arasındaki ilişkilerde
var olması gereken iyi niyet ve güvenin bozulduğu, bu suretle kişi-
nin irade serbestîsinin etkilendiği ve irade özgürlüğünün ihlâl edildiği
vurgulanmıştır.
13
TCK’nın “Kişilere Karşı Suçlar” başlıklı ikinci kısmının “Malvar-
lığına Karşı Suçlar” başlıklı dokuzuncu bölümünde yer alan “Dolan-
dırıcılık”,
“Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının
zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak”
olarak tanım-
lanmaktadır (TCK md.157). Dolandırıcılığın “basit” hali TCK’nın 157.
maddesinde, “nitelikli” hali 158. maddesinde ve “daha az cezayı gerek-
tiren hali” de 159. maddesinde düzenlenmiştir.
14
11
Sulhi Dönmezer, Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, 17. Baskı, İstanbul, 2004, s.449.
12
Mesut Bilen, “Türk Ceza Hukukunda Dolandırıcılık Suçu”, Doktora Tezi, Konya,
2012,
www.acıkerisim.selcuk.edu.tr,(erişim tarihi:18.12.2015), s.49.
13
Adalet Bakanlığı, Yeni Türk Ceza Adalet Sistemi,
www.ceza-bb.adalet.gov.tr/mevzuat, (erişim tarihi:14.01.2016)
14
24/11/2016 tarihli ve 6763 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle, TCK 158’ de bu-
lunan “iki yıldan yedi yıla” ibaresi “üç yıldan on yıla” şeklinde değiştirilmiştir.
Böylelikle nitelikli sigorta dolandırıcılığı suçunun cezasının alt sınırı iki yıldan üç