Dergi 130

TBB Dergisi 2017 (130)

Uğur ARSLAN

etmez. Yapılan yalan açıklamaların doğruluğunu kabul ettirebilecek

ve böylece muhatabın inceleme eğilimini etkisiz bırakabilecek güçte

olması ve gerektiğinde yalana bir takım dış hareketlerin eklenmiş bu-

lunması gerekir. Özetle hile, olmayanı olmuş gösterme; olanı ise başka

unsurlar ekleyerek olduğundan farklı gösterme şeklinde ortaya çıkar.

Örneğin, iki aracın yapmış olduğu bir trafik kazasında kusurlu

aracın kaskosu bulunmamaktadır. Taraflar anlaşarak kaskolu aracı

kusurlu olarak göstererek kaza tutanağını bilerek gerçeğe aykırı ola-

rak doldurmuşlarsa bu hareketin basit bir yalan beyanın ötesine geçti-

ği böylece muhatabının iradesini sakatlayabilecek bir hüviyete bürün-

düğü söylenebilir. İşte söz konusu tutanak sigorta şirketini aldatmaya

elverişli olduğu takdirde dolandırıcılık suçunun hile unsurunun mev-

cudiyeti kabul edilebilir.

Hilenin mutlaka açık veya örtülü bir beyanla ortaya konmasına

gerek yoktur. Nitekim doktrinde dolandırıcılığın zorunlu olarak bir

beyan suçu olmadığı ifade edilmiştir. O halde, nitelikli dolandırıcılık

suçunun ihmal yoluyla da işlenebileceği söylenebilir. İhmal yoluyla

bir suçun işlenebilmesi için ihmalin icrai davranışa eş değer olması

gerekir.

Dolandırıcılık suçunu düzenleyen madde gerekçesinde;

“hile icrai

bir davranışla gerçekleştirilebileceği gibi karşı tarafın içine düştüğü hatadan,

bir konuda yanlış bilgi sahibi olmasından yararlanarak da yani ihmali davra-

nışla da gerçekleştirilebilir. Ancak, bu durumda kişinin hataya düşen karşı ta-

rafı bilgilendirmek konusunda yükümlülüğü olması gerekir. Hataya düşen kişi

ile hukuki ilişkide bulunulan durumlarda böyle bir yükümlülük vardır. Ayrıca

lerin objektif ölçütlerde iğfal yeteneğine sahip olup olmadıkları araştırılarak so-

nucuna göre hukuki durumun takdiri gerekir.”

11.CD

, E:2005/3272 K:2006/8538

T:31.10.2006,

https://emsal.yargitay.gov.tr

, (erişim tarihi: 12.03.2016)

Özbek/Kanbur/Doğan/Bacaksız/Tepe, s.693.

Kanun koyucu anılan maddede hilenin tanımını yapmayarak suçun maddi konu-

sunun hareket kısmını oluşturan hileli davranışların nelerden ibaret olduğunu be-

lirtmemiş, bilinçli olarak bu hususu öğreti ve uygulamaya bırakmıştır. Yargıtay’ın

istikrar kazanan uygulamasında “Hile nitelikli bir yalandır. Fail tarafından yapı-

lan hileli davranış belli oranda ağır, yoğun ve ustaca olmalı, sergileniş açısından

mağdurun inceleme olanağını ortadan kaldıracak nitelikte birtakım hareketler

olmalıdır. Kullanılan hileli davranışlarla mağdur yanılgıya düşürülmeli ve bu

yanıltma sonucu yalanlara inanan mağdur tarafından sanık veya bir başkasına

haksız çıkar sağlanmalıdır.” şeklinde hilenin özellikleri tarif edilmiştir. CGK,

E:2014/792 K:2015/42 T:10.03.2015,

https://emsal.yargitay.gov.tr,

(erişim tarihi:

15.06.2016)