dergi 132

TBB Dergisi 2017 (132)

Abdulkadir KARAARSLAN

şekilde korumaktan sorumlu kılınmıştır.

Bu düzenleme uyarınca,

Anayasa’da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden,

AİHS kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edil-

diği iddiasıyla AYM’ye başvurabilme olanağı getirilmiştir. Diğer bir

ifadeyle bireysel başvuru, temel hak ve hürriyetleri yasama, yargı ve

yürütme organı işlem, eylem ve ihmalleri nedeniyle ihlal edilen birey-

lerin başvurabildikleri kendine özgü bir başvuru yolu olarak hukuk

sistemine dâhil olmuştur.

Bireysel başvuru kurumunu iç hukukumuza entegre eden Ana-

yasa değişikliğinin gerekçesinde, temel amacın Avrupa İnsan Hakla-

rı Mahkemesi (AİHM) önüne giden

başvuruların azaltılması olduğu

belirtildikten sonra bireysel başvurunun bireylerin sahip oldukları

hak ve özgürlüklerin daha iyi korunmasını sağlayacağı, kamu organ-

larını Anayasa ve yasalara uygun davranma konusunda zorlayaca-

ğı belirtilmiştir.

Bu gerekçeden anlaşılacağı üzere, bireysel başvuru

kurumunun hukuk dünyasına katılmasının öncelikli amacı AİHM

önüne taşınan başvuruların sayısını azaltmak, böylelikle bir yandan

AİHM’nin ikincil yetkisi kuralı gereği AİHS’nin iç hukukta öncelikli

olarak korunması hedefini gerçekleştirmek, diğer yandan AİHM’nin

ağırlaşan iş yükünün azalmasına katkıda bulunmak olmuştur.

Musa Sağlam, Bireysel Başvuru-İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri

(Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi), Musa Sağlam (Edi-

tör), Yüksek Yargı Kurumlarının Avrupa Standartları Bakımından Güçlendiril-

mesi Ortak Projesi, Avrupa Konseyi, Ankara, 2013, s.1, İbrahim Çınar, “Anayasa

Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı İle Mahkemenin Kişi Bakımından Yargı

Yetkisi Konusunda Verdiği Kararlar”, Haşim Kılıç’a Armağan, Editörler: Ali Rıza

Çoban, Serdar Gülener, Musa Sağlam, Hüseyin Ekinci, Anayasa Mahkemesi Ya-

yınları, Ankara, 2015, s.1295.

Türkiye’nin AİHM’nin yetkisini kabul ettiği 1987 yılından itibaren hakkında ve-

rilen 3182 karardan 2812’sinde AİHS hükümlerinin ihlal edildiği sonucuna va-

rılmıştır. Bkz. 1959-2015 AİHM Ülkeler Karar Grafiği, Erişim Tarihi: 16.03.2016,

Sevtap Yokuş, “Türkiye’de Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anaya-

sa Şikâyeti)”, Sevtap Yokuş (Editör), Türkiye’de Anayasa Şikâyetini Hazırlayan

Koşullar, Seçkin Kitabevi, Ankara, 2014, s.33, Ece Göztepe, “Türkiye’de Ana-

yasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti) Hakkının 6216 Sayılı

Yasa Kapsamında Değerlendirilmesi”,

Türkiye Barolar Birliği (TBB) Dergisi

, Sayı

95, 2011, s.14, Nilay Arat, “2010 Constitutional Amendments- ‘Balance Sheet’ of

Constitutional Complaint Mechanism in the Light of Constitutional Court’s Judg-

ments on Cases from Administrative Courts”, European Review of Public Law,

Vol.25, No.3, 2013, s.1430.