48 / 417
47
TBB Dergisi 2017 (132)
Abdulkadir KARAARSLAN
3.Bireysel Başvuruda İnceleme Komisyonunun Tüketilmesi
Gerekli Bir Başvuru Yolu Olup Olmadığı
AYM tarafından OHAL KHK’larından kaynaklanan bireysel
başvurulara ilişkin yapılan başvurularda henüz 685 sayılı KHK ile
kurulan İnceleme Komisyonuna ilişkin bir değerlendirme yapılma-
mıştır. Ancak AİHM, yapılan bir başvuruda İnceleme Komisyonu-
nun tüketilmesi gerekli bir iç hukuk yolu olup olmadığı konusunda
değerlendirmede bulunmuştur.
108
Mahkeme kararında öncelikle,
yine başvurucular tarafından ihlal iddialarını gidermeye elverişli
ve ulaşılabilir iç hukuk yollarının tüketilmesi gerektiği belirtilmiş-
tir. Ayrıca her ne kadar başvuru yollarının tüketilmesi kuralının
AİHM’ye başvuru yapıldığı anda mevcut bulunan iç hukuk yolla-
rı dikkate alınarak değerlendirilmesi gerekmesine karşın, başvuru
yapıldıktan sonra iç hukuklarda ihdas edilen yeni mekanizmaların
da tüketilmesi gerektiğinin AİHM tarafından bazı koşullarla kabul
edildiği ifade edilmiştir.
AİHM, 685 sayılı OHAL KHK’sı ile kurulması öngörülen İnce-
leme Komisyonunun OHAL KHK’ları ile yapılan işlemlere ilişkin
şikâyetleri inceleyeceğini, Hükümetin bu şekilde OHAL KHK’larının
denetiminin nasıl olacağına ilişkin tartışmalara son verdiğini belirt-
miştir.
109
Mahkeme, ayrıca Komisyon kararlarının idari yargı deneti-
mine açık olduğunu, verilecek kararlara karşı AYM’de bireysel başvu-
ru hakkının da bulunduğunu ifade etmiştir. İnceleme Komisyonunun
yargısal bir fonksiyonu olmamasına karşın, kararlarına karşı yargı
yolunun açık olduğunu, bu şekilde OHAL KHK’larının yargısal dene-
timine ilişkin belirsizliğin de ortadan kalktığı belirtilmiştir. AİHM, bu
başvuru yolunun ulaşılabilir bir yol olduğunu, ayrıca şu durumda bu
başvuru yolunun başvurucunun AİHS’ye ilişkin ihlal iddialarını orta-
dan kaldırmada yetersiz kalacağını veya makul başarı şansının bulun-
madığını gösterir delillere de sahip olmadığını eklemiştir. Dolayısıyla
AİHM bu başvuru yolunun OHAL KHK’larına dayalı ihlal iddiaları
bakımından tüketilmesi gerektiğini belirtmiştir.
108
Bu başvuruda 1071 Malazgirt İlkokulunda öğretmen olarak görev yapan Gökhan
Köksal 672 sayılı OHAL KHK’sı ile ihraç edilmesi nedeniyle AİHM’ye başvuruda
bulunmuştur. Bkz. AİHM Kararı, Köksal/Türkiye, 6 Haziran 2017.
109
Köksal/Türkiye, par.25.