134

Kuzey Kıbrıs’taki İcra Uygulamalarının Hukukun Üstünlüğü ve Hak Arama Özgürlüğü ...

Günümüzde hak arama özgürlüğü ile birlikte adalete erişim hak-

kından da söz edilmektedir. Adalete erişim hakkı, adil yargılanma

hakkının unsuru sayılan güvenceler arasında yer almaktadır.

Adale-

te erişim, somut talebin ortaya çıkmasından itibaren, bu talebin tam ve

etkili olarak karşılanmasını sağlayan mekanizmanın oluşturulmasını

ifade eder. Burada yanıt bulması gereken esas soru adalete erişim hak-

kının etkililiğidir. Etkili erişim hakkında, haklarını mahkeme önünde

ileri süren bireyler, aşılması güç engellerle karşılaşmamalıdırlar. Bu

hakkın gerçekleşebilmesi için gerekli koşullar oluşturulmalı ve aynı

zamanda bireylerin önlerinde ekonomik ya da fiili engeller ortadan

kaldırılmalıdır.

Bu, devletin sorumluluğundadır. Devlet, ekonomik

engelleri kaldırmak için yüksek yargılama giderlerinden kaçınmalı

ve hukuki korunma talebinde bulunmaya ekonomik gücü yetmeyen

bireylere, adli yardımda bulunmaktan kaçınmamalıdır. Kuzey Kıbrıs

icra hukukunda adli yardıma ilişkin yasal bir düzenleme henüz bulun-

mamaktır. Oysa, icra hukukunda nasıl ki borçlunun temel haklarına

gereğinden fazla müdahale etmek olumsuz sonuçlar doğuracaksa, ala-

caklının da hak arama yolunda engellerinin kaldırılmaması yine olum-

suz sonuçlara sebep olabilecektir. Hakkını ve davasını mahkeme önü-

ne götüremeyen alacaklının hak arama özgürlüğünden faydalanması

mümkün değildir.

Zor durumda olan borçlu gibi, pek tabii alacaklı

da sırf yargılama giderlerini karşılayamadığı için, haklarını kaybetme

tehlikesi ile karşı karşıya kalabilir ve sırf bu sebepten haklı olduğu bir

davayı kaybetmesi çok ağır sonuçlar doğurabilir. Bu sonuçlardan en

önemlisi, toplumda adalet sistemine olan güvenin sarsılmasıdır.

SONUÇ

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bir hukuk devletidir. Hukuk

devleti ilkesinin önemli unsurlarından biri, vatandaşlara hak arama

özgürlüğünün tanınmasıdır. Bu hak, KKTC Anayasası tarafından gü-

vence altına alınmıştır. Ancak önemli olan bu hakkın gerçek anlamda

etkililiğe kavuşturulmasıdır. İcra sistemimizde bu konuda ciddi prob-

lemler bulunmaktadır.

Aktepe Artık, s. 74.

Aktepe Artık, s. 81.

İskender Özturnalı, “Hak Arama ve Savunma Özgürlüğü”,

TBBD,

1988(1), 125-

130, s. 127.