134

TBB Dergisi 2018 (134)

Özde DEREBOYLULAR

kalmaya mahkumdur.

İcra hukuku gibi devletin zor kullanma yet-

kisinin bulunduğu, kişilerin mal varlığı ve kişilik haklarını doğrudan

ilgilendiren hassas bir alanda mahkeme ve yargıçların tarafsızlığı ve

bağımsızlığına dair doğabilecek en ufak bir şüphe, tüm sistemi olum-

suz şekilde etkilemeye yetecektir.

Toplumun yargı organlarına olan güveninin korunabilmesi, hak-

kın gerçek sahibine bir an evvel tesliminin sağlanması ve uyuşmazlı-

ğın taraflarının makul bir süre içinde tatmin edilebilmesi son derece

önemlidir.

Kanun koyucu, her zaman adil yargılamayı ve uyuşmaz-

lığı makul süre içerisinde sonuçlandırmayı garanti altına alacak şe-

kilde düzenleme yoluna gitmelidir.

Makul sürede yargılanma hak-

kı hukuk devleti ilkesi ile yakından ilgilidir çünkü hukukun en hızlı

ve en az hatayla tecelli etmesi, hukuk devleti olmanın da en önemli

göstergelerindendir.

Yargılanmanın makul sayılabilmesi için makul

sürede tamamlanmış olması gerekmektedir. Yargı sürecini uzatmak,

adaleti geciktirmekle eşdeğerdir. Buna göre, yukarıda da belirttiğimiz

gibi bireylere, mahkemeye erişim hakkı tanımak yeterli değildir, hük-

mün makul sayılabilecek bir süre içinde verilmesi ve icra edilmesi de

gerekmektedir.

Hakkının bir an önce kendisine teslim edilmesini isteyen alacaklı

için yargılamanın makul sürede tamamlanması önemlidir. Alacaklının

bu talebinin uzunca bir süre sonra yerine gelmesi, her ne kadar hakkı-

nı almanın sevincini yaşatsa da, onu çeşitli açılardan zor duruma soka-

bilir ve ayrıca duyacağı manevi kaygı nedeniyle yargılama sonucunda

tatmin olmama riskini ortaya çıkarır. Bunun yanında toplumda hak-

kın ancak uzunca süren çabalar sonucu elde edilebildiği kaygısı ortaya

çıkarsa, toplum yasal yollarla hak aramanın etkili bir yol olmadığını

düşünebilir ve haklarını başka şekillerde arama yoluna başvurabilir.

Bu durum demokratik hukuk devletinin vazgeçilmez değerlerinin sar-

sılmasına sebep olur.

Sağlam, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, s. 82 vd.

Serhat Kaşıkara, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesi Çerçevesinde

Makul Süre İçerisinde Yargılanma Hakkı”,

TBBD.

2009(84), s. 243.

Hakan Pekcanıtez, “Medeni Yargıda Adil Yargılanma”,

İzmir Barosu Dergisi

1997,

S.2, 35-55, s. 43.

Cebre, s. 388.

Sezin Aktepe Artık, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları

Mahkemesi Işığında Medeni Usul Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı, İstanbul

2014 s. 249.