134

699

TBB Dergisi 2018 (134)

Bengül KAVLAK

gulanacak hukuka ilişkin sınırlamalar da dahil olmak üzere, kendi

geleneksel kanunlar ihtilafı kurallarını uygulamak konusunda serbest

bırakmıştır.

Centros

kararından çok uzun zaman sonra dahi, herhangi bir üye

devlet hukukuna uygun şekilde kurulan bir şirketin Birlik sınırları

içerisinde tanınması zorunlu olmakla birlikte

, üye devletler kendi

kanunları uyarınca söz konusu şirketlerin hareketliliğini sınırlayabil-

mişlerdir. Özellikle,

Cartesio

kararında, yerleşme özgürlüğüne ilişkin

antlaşma hükümlerinin, üye devletlerin ulusal mevzuat hükümleri-

nin şirketlerin idare merkezlerini, kanunlarına uygun olarak kurul-

dukları üye devletin topraklarında bulunmasına ilişkin düzenlemeler

öngörmesini yasaklamadığı belirtilmiştir. Temmuz 2012’de verilen

VALE

kararında ise, ABAD daha serbestleştirme yanlısı bir tutum iz-

lemiştir

ABAD kararlarında pek çok kez vurgulandığı üzere, şirketler, üye

devletlerin ulusal hukuklarının bir eseri olarak görülmektedir. Bu ne-

denle de, üye devletler şirketlerin hangi koşullarla kurulabileceğine ve

varolabileceğine ilişkin koşulları belirleme yetkisine sahiptirler. Üye

devletlerin bu yetkisi, kendi hukuklarına tabi olarak kurulan şirket-

lerin sahip olmaları gereken bağlantı unsurlarını belirlemeyi de içer-

mektedir. Üye devletlerin söz konusu yetkileri, bireylerin serbestleşti-

rilmiş iç pazar tarafından sunulan imkanlardan yararlanma hakkı ile

yumuşatılmıştır. Bu durumda da, devletlerin hakları ile bireylerin öz-

gürlüğü, şirketlere ilişkin uluslararası özel hukuk kurallları bakımın-

dan birbirine ters düşebildiğinden sorun bu noktada toplanmaktadır.

ABAD’ın da kararlarında karşılaştığı üzere, devletlerin şirketlere iliş-

kin kanunlar ihtilafı kuralları arasında bir uyumlaştırma söz konusu

olmadığından ve üye devletler de bu hususta ortak bir anlayış benim-

seyemediğinden konuya ilişkin uyuşmazlıklar sıkça sorun yaratmıştır.

Bu konuda ayrıntılı açıklama için bkz. Eric Stein, “Conflict-of-Laws Rules By Tre-

aty: Recognition of Companies in a Regional Market”, 68 Michigan Law Review

1969-1970, s. 1327 vd.

Justin Borg-Barthet, “Free at Last? Choice of Corporate Law in the EU Following

The Judgment in Vale”, International and Comparative Law Quarterly, V. 62, Ap-

ril 2013,

s.504.