134

701

TBB Dergisi 2018 (134)

Bengül KAVLAK

kuralı ya da

Gebhard

testi

olarak ifade edilen kriterlere göre yerleşme

özgürlüğü gibi temel özgürlüklerin sınırlandırılabilmesi için dört şar-

tın yerine getirilmesi zorunludur. Buna göre; söz konusu sınırlamala-

rın ayrımcı olmayan şekilde uygulanması gerekmekte, kamu yararına

dayalı bir zorunluluğa dayanması gerekmekte, söz konusu sınırlandır-

manın sınırlandırmayla hedeflenen amaca elverişli olması gerekmekte

ve sınırlandırmanın amacını aşmaması gerekmektedir.

VALE

kararının sonucunda, şirketlerin karar alma organları, şir-

ketlerin faaliyetlerine ilişkin olarak daha özgürlükçü bir tutum ser-

gileyebileceklerdir.

Centros

ve Überseering

kararlarına göre, yeni şir-

ketlerin kurucuları, şirketin esas olarak faaliyette bulunacağı devletle

herhangi bir bağlantı noktası olması gerekmeksizin şirketlerini ku-

racakları devleti seçebileceklerdir.

SEVIC

kararında, şirketlerin sınır

aşan şekilde birleşebileceklerine değinilmiş, aynı zamanda şirketlerin

yabancı yavru şirket kurma yoluyla tabi oldukları hukuku değiştire-

rek dikey birleşme yolu ile bunlarla birleşebilecekleri belirtilmiştir. Ar-

dından,

VALE

kararı ile, şirketlerin tür değiştirme ile yeni bir hukuka

tabi olacak şekilde sınır aşan tür değiştirebilecekleri ifade edilmiştir.

Yukarıda ifade edilen kararların değerlendirilmesinden ortaya çı-

kan sonuç, şirketlere ilişkin kanunlar ihtilafı bakımından taraf iradesi-

nin artık kesin bir şekilde kabul görmesidir. Bunun sonucu olarak, üye

devletlerin şirketlerin hangi koşullarda faaliyette bulunacaklarını be-

lirleme konusunda sınırlı bir yetkileri bulunmaktadır. Üye devletlerin,

şirketlerin karar alma organlarının iradesi üzerinde bulunabilecekleri

etki, kendi hukuklarına göre kurulmuş olan şirketlerin fiili idare mer-

kezlerine ilişkin olabilir. Gerçekten, üye devletler, kendi hukuklarına

göre kurulan şirketler bakımından birtakım bağlantı unsurları öngö-

rebilir ve şirketlerin bu unsurları muhafaza etmesini bekleyebilir. Bu-

nun anlamı, idare merkezi sistemini benimseyen devletlerde fiili idare

merkezini tesis etmek isteyen şirketler bakımından taraf iradesinin sı-

nırlanmasıdır.

Bu hususta bkz. Kara, s. 98 vd.

Papadopoulos, s. 545.

Borg – Barthet, Free at Last?, s. 508-509.