TBB Dergisi Özel Sayı

442

Feminist İktisat Teorisi Bağlamında Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme

support the sections in need of protection such as the elders, the

poor, women and the children in the society. Despite the fact that

there have been studies on this subject in Turkey from the 1980s to

this day, it is not at a sufficient level. For this reason, gender sensi-

tive budgeting and its applicability in Turkey are considered in this

study. Also, historical development of gender sensitive budgeting,

within this scope, the statistics such as the participation rates of wo-

men in education and workforce are given and various suggestions

on the application of Turkey are offered.

Keywords:

Feminist Economics, Social Budget, Gender (Res-

ponsive/Sensitive) Budgeting, Turkey

GİRİŞ

Bilindiği üzere 1982 Anayasası’nın cumhuriyetin niteliklerinin sa-

yıldığı 2. maddesine göre; “Türkiye Cumhuriyeti, ….demokratik, lâik

ve sosyal bir hukuk Devletidir”. Bu doğrultuda sosyal devlet niteliğini

haiz devletin yönlendirici politikalarıyla ekonomide ve sosyal yaşam-

da aktif rol üstlenmesi gerekmektedir. Anayasanın değiştirilmez hü-

kümleri arasında düzenlenmekte olan bu ilkeye ilişkin tanımlamalar

mahkeme kararlarında da sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Örneğin;

Anayasa Mahkemesi 1961 ve 1982 Anayasası döneminde verdiği ka-

rarlarıyla sosyal devlet ilkesini tanımlamıştır. Örneğin, 16-27 Eylül

1967 tarih ve K.1967/29 sayılı Kararında sosyal devletle ilgili şu ifa-

delere yer vermiştir: “Sosyal devlet, ferdin huzur ve refahını teminat

altına alan, kişi- toplum, emek-sermaye ilişkilerinde denge kuran, özel

teşebbüsün güvenlik, kararlılık içinde çalışmasını sağlayan, çalışan-

ların insanca yaşaması ve çalışma hayatının gelişmesi için çalışanları

koruyan, işsizliği önleyici ve milli gelirin adaletli dağıtılmasına uygun

sosyal, iktisadi ve mali tedbirler alan, adaletli bir hukuk düzeni kuran

ve bunu devam ettirmeye kendini yükümlü sayan, hukuka bağlı ger-

çekçi bir özgürlük rejimini uygulayan devlettir”.

Anayasa Mahkemesi, 26 Ekim 1988 tarih ve K.1988/33 sayılı ka-

rarında da sosyal devleti şöyle tanımlamıştır: “Sosyal hukuk dev-

leti, güçsüzleri güçlüler karşısında koruyarak gerçek eşitliği yani

sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi sağlamakla yükümlü devlettir.

Çağdaş devlet anlayışı, sosyal hukuk devletinin, tüm kurumlarıyla

Anayasa’nın sözüne ve ruhuna uygun biçimde kurulmasını gerekli

Anayasa Mahkemesi, 16-27 Eylül 1967 Tarih ve E.1963/336, K.1967/29 Sayılı

Karar,

Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisi

, Sayı 6, s. 23.