TBB Dergisi Özel Sayı

446

Feminist İktisat Teorisi Bağlamında Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme

dikkate almışlardır. Feminist iktisatçılara göre piyasa dışı faaliyetler

ekonomi için önemlidir. Dolayısıyla çocukların bakımı ve ev işlerinin

yapılması gibi ücretsiz çalışmalar ekonomik açıdan tanınmalıdır. İkti-

sadi analizde iş (work) ile iş olmama (nonwork) şeklindeki kutuplaş-

tırma eğilimi, kadınların aile hayatına yaptıkları katkıların niteliğini

tam olarak anlamayı ve tanımayı önleyerek, iktisadi analizin başarısız-

lıkla sonuçlanmasına yol açmaktadır. Eğer iş, üretken çıktılarla ilişki-

lendirilirse, bireysel refaha yaptığı olumlu katkılardan ötürü üretken

ve ölçülebilir bir yükümlülüktür. Tüm insan faaliyetlerini metalaştır-

ma eğilimi, özellikle gelir güvencesi ile ilişkili olan sosyal vatandaş-

lık haklarını oldukça kısıtlamaktadır. Bu nedenle, toplumsal cinsiyet

eşitliğini sağlamayı amaçlayan politikalar, kısıtlamanın toplumsal cin-

siyet temelli yapılarını hesaba katmalı ve iş olarak nitelendirilmeyen

faaliyetlerin pozitif refah katkısı açıkça tanınmalıdır. Ancak bu kez de

bunun teknik olarak nasıl başarılabileceği sorunu belirmektedir.

5. Neoklasik metinlerde ekonomide var olan iktidar ilişkileri gör-

mezden gelinmiştir. Oysaki feminist iktisatçılara göre bir ekonomide

güç ilişkileri önemlidir. Güç, ailenin cinsiyete dayalı işbölümünü çev-

releyen ekonomik konuları anlamak, iktidarın ekonomi üzerindeki

etkilerini anlamak, pazarların, özellikle işgücü piyasalarının işleyişini

kavramak için gereklidir.

6. Toplumsal cinsiyete dayalı bir bakış açısı, ekonomi çalışmasının

merkezinde yer alır. Ekonomik ilişkiler ve eylemler, cinsiyet rollerin-

den doğrudan etkilenir. Cinsiyete dayalı bir bakış açısı olmadığı tak-

dirde, ekonominin bu yönü ihmal edilmiş olur. Bu nedenle hanedeki

cinsiyete dayalı işbölümü, feminist iktisatçılar tarafından ayrıntılı ola-

rak araştırılan ve ekonomik aktörlerin davranışları hakkında önemli

bilgiler veren bir alandır.

7. Genel kabul görmüş iktisadi metinlerde insanlar, rasyonel bulu-

narak marjinal analize tabi tutulurken; feminist iktisada göre insanlar

karmaşıktırlar. Ancak maddi faktörlerden daha fazlası tarafından et-

Christine Bauhardt and Gülay Cağlar, Feministische Kritik der politischen

Ökonomie. Wiesbaden: vs Verlag für Sozialwissenschaften,

nl/pub/22542/FemKritikpolOeko.pdf, 2010, s. 4.

Alisa McKay,”Rethinking Work And Income Maintenance Policy: Promoting

Gender Equality Through A Citizens’ Basic Income”,

Feminist Economics

, 2001,

s.107-109.