14 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Güney DİNÇ
13
Bizimhocamız derdi ki
“ben hâkimlere verilen takdir hakkından çok
korkarım.”
Hâkim hukuk kaynağı değil ki, uygulayıcı. Bir adamı
tutuklayacak isen bunun yasal dayanakları olacak. Hukuki yo-
rumu olacak. Genel gerekçelerle tutuklama kararının verileme-
mesi gerekir.
●
Osmanlı’da kadılar vardı. Tanzimat’tan önce, örneğin İzmir
kadısı hem idari yönden yetkiliydi hem de yargı yetkisine sa-
hipti. Narh koyuyordu mesela. Bugün de kira bedelinin tespiti
aynı şey değil mi? Bir tür kadılık. Bunlar idari tasarruflar oldu-
ğuna göre yargı idarenin yerine geçiyor. Ya da karar verirken,
sözleşmede benim yerime geçiyor.
Oysa Borçlar Kanununa göre hâkim sözleşmenin esasına
dokunamayacaktır. Kira tespitinde hâkim,
“hayır o kadar verme
yeceksin, bu kadar vereceksin”
diyor, belli şablonlara göre karar
veriliyor. Bu yetki nereden geliyor peki? Ben bunu hukuki ba-
kımdan çok zayıf görüyorum.
●
Hâkimlik kolay bir iş olmadığı gibi, memuriyet de değil. Yargı
bağımsızlığı denile denile bugüne gelindi. Haftada üç gün du-
ruşma yapılıyor. Önceden dosya okunmuyor. Dava uzuyor. Bir
dava zamanaşımına uğramışsa, bence sorumluluğu vazifesini
yapmadığı için mahkemeye vereceksin. İş çokluğu bunun ba-
hanesi olamaz. Bizim zamanımızda da iş çoktu, şimdi de iş çok.
Bence istinaf mahkemelerini de acilen hayata geçirmek gerekir.
Kürsü arkasına
“adalet mülkün temelidir”
diye yazarsan, önündeki
hüküm veren kişi kendini devletin koruyucusu diye düşünür.
Devlete bu açıdan bakar: böyle bir formasyon göstermesi gerek-
tiğini düşünür. Fikren bağımlı olmaktan kurtulması güçtür. Baş-
ka ülkelerde böyle bir esas yoktur. Bizde de devlet adına değil,
Millet adına karar verildiğinin bilincinde olmak gerekir. Eskiden
Hazine ile gayrimenkul davaları çok fazlaydı. Kararlar genelde
Hazine lehine çıkardı. Bugün ülkemizdeki arazilerin yarısının
Hazine üzerinde olmasının nedenlerinden biri budur.
●
Bir dava on yılda bitirilemiyorsa, bu nasıl iş? Hâkimler, avukat-
lar bir devlet hizmetini yerine getiren kişiler değildir.. Adalet