359 / 521
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Medeni Usul Hukukumuza Getirdiği Yeni Düzenlemeler
358
c) Davanın, sırf küçüğün menfaatlerini korumaya yönelik olarak
açılmış olması.
ç) İlama bağlı alacak için ilamlı icra takibi yapılmış olması.
Yargılama giderlerini karşılayacak teminata, mahkemece kendili-
ğinden karar verilir. Hâkim, teminat kararı vermeden önce tarafları
veya müdahale talebinde bulunan kişiyi dinleyebilir(HMK m. 86). Bir
davada verilecek teminatın tutarını ve şeklini hâkim serbestçe tayin
eder. Ancak, tarafların teminatın şeklini sözleşmeyle kararlaştırmaları
hâlinde, teminat ona göre belirlenir. Teminatı gerektiren durum ve ko-
şullarda değişiklik olması hâlinde, hâkim teminatın azaltılması, artırıl-
ması, değiştirilmesi ya da kaldırılmasına karar verebilir (HMK m. 87).
HUMK’ta teminat gösterilmemesinin sonucu
“yargılamada hazır
bulunulmamış sayılma”
iken, HMK’da teminat gösterilmemenin sonu-
cu
“usulden red”
de bağlanmıştır. HMK m. 88’e göre
“
Hâkim tarafın-
dan belirlenen kesin süre içinde teminat gösterilmezse, dava usulden
reddedilir. Müdahale talebinde bulunan kişi, kesin süre içinde istenen
teminatı vermezse, müdahale talebinden vazgeçmiş sayılmasına karar
verilir.”
Ayrıca HUMK’ta teminat gösterilmemesi bir ilk itirazken, HMK’da
teminat gösterilmemesi dava şartı olarak belirtilmiştir.
HMK m. 89, teminatın iadesini düzenlemiş olup, buna göre:
“Te
minat gösterilmesini gerektiren sebep ortadan kalktığı takdirde, ilgilinin tale
bi üzerine mahkeme, teminatın iadesine karar verir.”
XIX-İLK İTİRAZLAR
HMK’da nelerin ilk itiraz olacağı sınırlı olarak sayılmış olup, bu
sayım dışında ilk itiraz ileri sürmek mümkün değildir
24
. HMK’da ilk iti-
raz sayısı düşürülmüş, bazı ilk itiraz sebepleri dava şartı olarak düzen-
lenmiştir. HMK m. 116’ya göre: İlk itirazlar aşağıdakilerden ibarettir:
a) Kesin yetki kuralının bulunmadığı hâllerde yetki itirazı.
b) Uyuşmazlığın tahkim yoluyla çözümlenmesi gerektiği itirazı.
c) İş bölümü itirazı
24
Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 349.