198 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
Candan ALBAYRAK
197
amacı gütmekte ve bu durum işverenleri ucuz işgücü kullanma hatta
sosyal güvenceden yoksun kaçak işçi kullanma yoluna itmektedir. Kü-
reselleşme, işçileri temel insan hakkı olan sosyal güvenlik hakkından
mahrum bırakmakta ve insan haklarıyla ters orantılı olarak varlığını
sürdürmektedir. Dolayısıyla sosyal haklar, küreselleşmenin sonuçla-
rından olumsuz etkilenen haklar grubudur. Küreselleşme ve ekono-
mik krizin bir arada olduğu bir ortamda da ekonominin ağır kayıplara
uğraması kaçınılmaz olmaktadır. Çünkü ekonominin küreselleşmesi
işsizlik, yoksulluk, eşitsizlik ve insan hakları ihlallerine yol açmakta-
dır. Öyle ki, ekonomisi zayıf ve dışa bağımlı ülkelerde işsizlik artarken
ve yoksulluk yaygınlaşırken; sürekli büyüyen bir zenginliğin olduğu
ülkeler büyük balık, ekonomisi zayıf ülkeler ise küçük balık şeklinde
karşımıza çıkmaktadır.
Ülkemizde dönem dönem yaşanan krizler sonucunda, kuruluş-
lar kapanmış; bu durum ise işsizliğin artmasına, yoksulluğun yay-
gınlaşmasına, sendikaların güç kaybetmesine ve kayıt dışı istihdamın
artmasına yol açmıştır. Oysa krizler yaşanmadan bunların etkilerini
azaltacak önlemlerin zamanında alınması büyük önem taşımaktadır.
Uluslararası rekabette yer alabilmenin, olası krizlerde kuruluşların
ve istihdamın devamlılığını sağlayabilmenin temel şartlarından biri,
çalışma hayatına ve bu bağlamda çalışma ilişkilerine esneklik getir-
mektir; ancak bu esnekliğin güvenceli esneklik olması gerekmektedir.
Ekonomik kriz tek başına fesih için geçerli bir neden olmamakla birlik-
te kötü niyetli işverenler bu durumu fırsat olarak görebilmektedir. Do-
layısıyla bu dönemlerde çeşitli nedenlerle işsiz kalan sigortalı işçiler
belirli koşulların varlığı halinde ancak geçici bir süre kısa çalışma öde-
neği, işsizlik ödeneği ve belirli nedenlerle işverenin ödeme güçlüğüne
düşmesi halinde ücret garanti fonundan yararlanabilmektedirler. Böy-
le dönemlerde işçi ve işverenler karşılıklı anlaşarak ve gerektiğinde
kısa çalışma, ücret indirimi, ücretsiz izin gibi uygulamalara giderek
kriz dönemini atlatmaya çalışmalı ancak son çare olarak işveren tara-
fından fesih yoluna gidilmelidir.