82 / 521
ULUSARARASI TİCARET ANLAŞMALARININ
SOSYAL HÜKÜMLERİ
SOCIAL CLAUSES EMBODIED
IN INTERNATIONAL TRADE AGREEMENTS
Ayşegül KÖKKILINÇ ERALTUĞ*
Özet:
Sosyal hükümler, uluslararası ticaret anlaşmalarına konu-
lan ve çalışanların temel haklarına saygı gösterilmemesi halinde tica-
ret kısıtlamalarının uygulanmasını ya da ticaret ayrıcalıklarının geri
alınmasını öngören hükümlerdir. Bu çalışmada uluslararası ticaret ve
sosyal normlar arasında uluslararası ticaret anlaşmalarının sosyal hü-
kümleri vasıtasıyla kurulan bağlantı incelenmektedir.
Anahtar Sözcükler:
Uluslararası Ticaret Anlaşmaları, Sosyal
Hükümler, Sosyal Normlar, Çalışanların Temel Hakları, Uluslararası
Çalışma Standartları, Temel UÇÖ Sözleşmeleri.
Abstract:
Social clauses are provisions that are embodied
in international trade agreements providing for the use of trade
restrictions or the withdrawal of trade preferences where
fundamental workers’ rights are not respected. In this study, the link
between international trade and social norms that are established
by means of the social clauses incorporated in international trade
agreements will be examined.
Keywords:
International Trade Agreements, Social Clauses,
Social Norms, Fundamental Workers’ Rights, International Labour
Standards, Core ILO Conventions.
GİRİŞ
Uluslararası ticaret kavramı, genel anlamda, uluslararası mal ve
hizmet mübadelesini içeren tüm ticari ve ekonomik faaliyetleri ifade
eder.
1
Devletler arasında her bir devletin dış ekonomi politikaları ile
sınırlı olmak üzere, malların ve ticari hizmetlerin değişimine yönelik
ilişkilerin tümü
“dünya ticareti”
olarak tanımlanır.
2
Küreselleşme sü-
*
Yrd. Doç.Dr., Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Ticaret Hukuku Anabi-
lim Dalı Öğretim Üyesi.
1
Şanlı Cemal, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çö-
züm Yolları, 2.Bası, Beta, İstanbul 2002, s. 3
2
Telli Serap, Devletler Hukuku Açısından Uluslararası Ticaret ve Kurumlaşması,
Ankara, 1991, s. 13.