125 / 477
Kuzey Kıbrıs (KKTC) Merkezi Cezaevi Üzerinde Yapılan Alan Çalışmasından ...
124
sız kalanların oranının yüksek oluşu, yanıtların sağlıklı olarak değer-
lendirilmesini ve sonuç çıkarılmasını engeller niteliktedir.
Hükümlü ya da tutuklu olarak cezaevinde kalındıktan sonra ye-
niden suç işlemenin ya da suç işlemeyi istemenin nedeninin ne olabi-
leceği sorulan tutuklu ve hükümlülerin %29.6’sı
“aileden dışlanmak”,
%14.2’si
“parasız kalmak”,
%8’i
“intikam almak”,
%22.2’si
“hepsi”
ve
%25.9’u
“hiçbiri”
olarak yanıtlamıştır. Bu oranlar, tutuklu veya hü-
kümlülerin %74’ünün, cezaevinden tahliye olan kişilerin, aileden dış-
lanmak, parasız kalmak veya intikam almak nedenlerinin bir ya da
birkaçının etkisi ile yeniden suç işlediğini göstermektedir. Hapis ce-
zasının infazı ile elde edilmek istenen amaç bağlamında düşünüldü-
ğünde, verilen yanıtların üzerinde düşünülmeye değer olduğu açıktır.
Cezaevinde kalmanın suç işlenmesine engel olup olmadığı sorulan
tutuklu ve hükümlülerin %45’i
“hayır”
demiştir. Tutuklu ve hüküm-
lülerin %21.1’i kararsız kalırken, %31.3’i hapis cezasının yeniden suç
işlemeyi engellediğini belirtmiştir. Bu bölüm ile ilgili olarak sorulan
“daha önce cezaevinde kaldınız mı?”
sorusuna,
“evet”
diyenlerin oranı
%22,
“hayır”
diyenlerin oranı %78 olmuştur.
Cezaevinde kalmanın yeniden suç işlemeye neden engel olabi-
leceğinin sorulması karşısında, tutuklu ve hükümlülerin %18.5’i
“bir
daha cezaevine girmemek için”,
%24.8’i
“pişman olduğum için”,
%22.3’ü
“ailemi üzmemek için”, “kimseyi mağdur etmemek için”
ve %28.7’si
“hepsi”
seçeneğini işaretlemiştir. Esasen bu veriler de hapis cezasının infazı ile
ulaşılmak istenen amacı destekler nitelikte değildir.
Cezaevinde kalmanın suç işlemeye itip itmediğinin sorulmasına
ise, tutuklu ve hükümlülerin %39.1’i “
evet”,
%19.3’ü
“olabilir”
yanıtı-
nı vermiştir. Toplamda %58.4’e isabet eden bu oran oldukça yüksek
görünmektedir. Cezaevinde kalmanın suça itmediğini düşünenlerin
oranı %41’de kalmıştır.
Çağdaş dönem ceza ve infaz hukuku anlayışının en önemli özelli-
ği, kefaret ve korkutma amacının gerilemesi olmuştur. Bunların yerine
yeniden sosyalleştirme amacı öne çıkmıştır. Bu amaçla, hapis cezası-
nın infazının olabildiğince hükümlünün kişiliğine uygun hale getiril-
mesine çalışılmaktadır.
86
Nitekim hapis cezası yaptırımını, diğer ceza
86
Karakaş Doğan, 225.