154 / 477
TBB Dergisi 2012 (100)
Ali EKİN
153
rilmiştir.
2
Hemen belirtmek gerekir ki birazdan tek tek belirteceğimiz
kişilerin, 5510 sayılı Kanun’un 60. maddesine göre, öncelikle Kanun
kapsamında yer alabilmeleri için ikametgahlarının Türkiye’de bulun-
ması gerekir.
3
Genel sağlık sigortalısı sayılan kişiler şunlardır:
*Bağımlı (4/a;4/c’liler) ve bağımsız çalışanlar (4/b’liler). Kanun
madde 4 gereği sigortalı sayılan herkes aynı zamanda genel sağlık si-
gortalısı olarak da kabul edilir. *İsteğe bağlı sigortalı olan kişiler. *Ba-
ğımlı ve bağımsız çalışan olarak kabul edilmeyip, aynı zamanda isteğe
bağlı sigortalı olarak da nitelendirilmeyenlerden; *Aile içindeki aylık
kişi başına düşen geliri, asgari ücretin 1/3’ünden az olan vatandaşlar.
Bunlar için harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan
hakları da dikkate alınarak Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve
veriler kullanılarak tespit edilir.
4
Buradaki aile kavramı, aynı hane içe-
risinde yaşayan eş, evli olmayan çocuk, büyük ana ve büyük babadan
2
Konuyla ilgili, doktrinden
“herkesin tek tek sayılması yerine, sadece kapsam dışında
kalanların sayılmış olması daha basit ve anlaşılır olurdu” yönünde bir eleştiri gelmiştir.
Okur Ali Rıza, “Sosyal Güvenlik Reformu ve Genel Sağlık Sigortası”
,
Legal İSGHD
,
2006/12, s.1291.
3
Uşan M.Fatih, Türk Sosyal Güvenlik Hukukunun Temel Esasları, Seçkin Yayı-
nevi, 2.Baskı, Ankara 2009, s.270; Tuncay A. Can/ Ekmekçi Ömer,
Yeni Mevzuat
Açısından Sosyal Güvenlik Hukukunun Esasları
, Legal Yayınevi, 2.Baskı, İstanbul
2009, s.381.
4
Bu arada kişinin bu bent kapsamına girme talebine rağmen yapılan inceleme ne-
ticesi gelirin daha yüksek çıkması halinde, yine de gelir seviyesine bağlı olarak
bir korumada mevcuttur. Bir başka ifade ile aile içi gelir durumuna bağlı genel
sağlık sigortası primine esas kazanç ona göre değerlendirilmektedir. Gerçekten
ilgili tebliğ’e göre, “5510 sayılı Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmak için
müracaat etmekle birlikte, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kulla-
nılarak tespit edilen aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı; 1) Asgari
ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilenler, 5510 sayılı Ka-
nunun 82’nci maddesine göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının
otuz günlük tutarının üçte biri, 2)Asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar
olduğu tespit edilenler, 5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesine göre belirlenen
prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarı, 3)Asgari ücretin iki ka-
tından fazla olduğu tespit edilenler, 5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesine göre
belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarının iki katı,
prime esas kazanç tutarı olarak esas alınıp tescil edileceklerdir.
Bunların genel sağlık sigortalılıkları, primleri kendileri tarafından ödenmek üzere
Kurumca tescil edildikleri tarihten başlar”, (5510 Sayılı Kanun Gereğince Genel
Sağlık Sigortalısı Sayılanlar, Sayılmayanlar, Sigortalılığın Başlangıcı, Kuruma
Bildirilmesi Hakkında Tebliğ, m.C b). Uşan, s.270.