155 / 477
Genel Sağlık Sigortasından Yararlanma Şartları ve Esasları
154
oluşur (Kanun m. 60/son). Böylece, Kanun’un aradığı anlamda aile
olarak bulunanlar için gelir tek tek ele alınıp miktar bulunur. Doğal-
dır ki, gelir açsından da bu kimselerin katkıları esas alınacaktır.
5
*Va-
tansız ve sığınmacılar. *65 yaş veya özürlü aylığı alanlar. *Şeref aylığı
bağlananlar. *Vatani hizmet tertibinden aylık alanlar. *Devlet tarafın-
dan korunan, bakılan ve rehabilite edilenler. *Harp malullüğü veya
terör mağduru aylığı alanlar. *Geçici köy korucuları ile, bunlardan on
beş yıl veya daha fazla hizmeti olmaları nedeniyle kendilerine aylık
bağlananlar. *Dünya, Olimpiyat ve Avrupa Şampiyonluğu kazanmış
sporcular. *Mütekabiliyet ilkesi de dikkate alınmak şartıyla oturma
izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı
kapsamında sigortalı olmayan kişiler. *İşsizlik ödeneği ve kısa çalışma
ödeneği alanlar. *Sosyal güvenlik kanunlarına göre gelir ve aylık alan-
lar. *Yine, Kanun m. 60’da sayılmayıp da başka bir ülke mevzuatına
göre de sağlık sigortası hakkından yararlanma hakkı bulunmayan va-
tandaşlar genel sağlık sigortalısı sayılır ( Kanun m. 60/1).
Bu arada Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliğinde Kanun
m. 60’da belirtilmeyip diğer hükümler çerçevesinde genel sağlık sigor-
talısı sayılanlarda açıklanmıştır.
6
Buna göre;
*Kamu idaresine ait işyerlerinde çalıştırılan sigortalılardan iş söz-
leşmesi askıda kalanların askı dönemi içerisinde, *Sosyal güvenlik söz-
leşmesi imzalanmamış ülkelere götürülen Türk işçileri, *Evlenme öde-
neği alan kız çocuklardan (Kanun m. 37);
7
eşleri tarafından bakmakla
yükümlü olunmayanlar ile iki yıllık süre içinde eşlerinden boşanan kız
çocukları, gelir/aylıklarının kesildiği tarihten itibaren iki yıllık sürenin
sonuna kadar Kanun m. 60/1 f kapsamında genel sağlık sigortalısı sa-
yılırlar.
*Son olarak da, iş kaybı tazminatı alanlar genel sağlık sigortalısı
sayılırlar.
5
Uşan, s.271.
6
Uşan, s.272.
7
Kanun m.37/1’e göre,
“Evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gereken
kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya
gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin
ödenir. Evlenme ödeneği alan hak sahibinin aylığının kesildiği tarihten itibaren iki yıl içe-
risinde yeniden hak sahibi olması halinde, iki yıllık sürenin sonuna kadar gelir veya aylık
bağlanmaz, bu durumda olanlar 60’ıncı maddenin birinci fıkrasının (f) bendi kapsamında
genel sağlık sigortalısı sayılır”
.