54 / 537
TBB Dergisi 2012 (101)
Nilüfer BORAN GÜNEYSU
53
Zamanaşımının kesilmesi; borçlu, alacaklı veya hâkimin belirli
fiillerinin sonucu olarak işlemiş olan zamanaşımı süresinin yanması
ve kesilmeye neden olan olaydan itibaren yeni bir zamanaşımı süre-
sinin işlemesidir. Zamanaşımını kesen sebepler Borçlar Kanunu’nun
133 ilâ 136. maddeleri (Yeni TBK m. 154-157) arasında düzenlenmiş-
tir. Bu maddeler dikkate alındığında zamanaşımının, borçlunun veya
alacaklının fiili ile veya yargılama yahut takibe ilişkin bir işlemle veya
hâkimin kararı ile kesildiği görülür. Borçlar Kanunu’nun 133. madde-
sinin birinci fıkrasına göre (Yeni TBK m. 154/1),
“borçlu borcu tanırsa
özellikle faiz veya borcuna sayılmak üzere bir miktar para veya rehin veya kefil
verirse”
zamanaşımı kesilir. Yine Borçlar Kanunu’nun 133. maddesinin
ikinci fıkrası gereğince (Yeni TBK m. 154/2), “alacaklı dava veya def’i
yoluyla mahkemeye veya hakeme başvurarak veya icra takibinde bu-
lunarak veya iflâs masasına müdahale ederek zamanaşımını kesebilir.
Alacaklı ve borçlunun fiili dışında da zamanaşımı kesilebilir. Bir dava
veya def’i ile kesilmiş olan zamanaşımı, dava sürecince iki tarafın yar-
gılamayla ilgili her işleminden veya hâkimin her emir ve kararından
sonra (BKm. 136, yeni TBKm. 157) kesilir ve yeniden işlemeye başlar.
78
İcra takip işlemleri ile zamanaşımı kesilir; bu noktada öğretide
taraf takip işlemlerinin zamanaşımını kesip kesmediği tartışılmıştır.
Borçlar Kanunu’nun 133. maddesinde zamanaşımını kesen sebepler
(Yeni TBK m. 154/2) arasında
“icraî takibat”
gösterilmiştir. Özekes, bu-
radaki icraî takibatın, icra takibi ve icra takip işleminden daha geniş
bir anlama sahip olduğunu belirtmektedir.
79
Borçlar Kanunu’nda icra
takip işlemi-taraf takip işlemi şeklinde bir ayrıma gidilmemiş ve 136.
madde (Yeni TBK m. 157) takip muamelesinden söz edilmiştir. Öze-
kes, bundan hareketle taraf işlemlerinin de zamanaşımını keseceğini
ifade etmektedir.
80
Umar
ise, sadece icra organlarının takip işlemleri-
nin zamanaşımını keseceğini düşünmektedir. Yazara göre, Borçlar
Kanunu’nda
“takibe müteallik muamele”
ifadesi ile sadece icra organla-
rının takip işlemleri kastedilmektedir. Borçlar Kanunu’nda alacaklının
fiili ile zamanaşımının kesilmesi ifadesi de, aslında kesilen zamanaşı-
mının ne zaman yeniden işlemeye başlayacağını göstermektedir.
81
78 Reisoğlu Safa,
Borçlar Hukuku Genel Hükümler,
22. Bası, İstanbul 2011, s. 427-430.
79 Özekes, s. 262-263.
80 Özekes, s. 263.
81 Umar, s. 179-182.