152 / 473
TBB Dergisi 2012 (102)
Nimet ÖZBEK HADİMOĞLU
151
Böylelikle, TVK’nda yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının ka-
zanılmasının beş yolu olduğu belirtilmelidir.
3
TVK, mülga 403 SK’ndan farklı şekilde, Türk vatandaşlığına alın-
ma yerine,
“Türk vatandaşlığının kazanılması”
terimini tercih etmiştir.
4
TVK’nda Türk vatandaşlığının sonradan kazanılmasında beş kate-
gori halinde düzenlenen kurumların hepsinin
“telsik”
kapsamında ni-
telendirilmesi kabul edilmemekle birlikte,
“Türk vatandaşlığını ilk kez
kazanacak kişileri kapsaması nedeniyle 11, 12 ve 16. maddelere göre yapılan
başvurular sonucu vatandaşlığın kazanılması teknik anlamda “telsik” olarak
nitelendirmeye elverişlidir”
.
5
Bu çalışmada, mülga 403 SK’nda
“adî tel-
sik”
terimiyle düzenlenen kurumu karşılamak maksadıyla konulmuş
ve
“genel olarak Türk vatandaşlığın kazanılması”
yolu şeklinde kabul edi-
len
6
TVK m. 11 hükmü,
“olağan telsik”
şeklinde nitelendirilmiştir.
Yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılma-
sında ikamet şartı, yalnızca
7
olağan telsik bakımından aranmak-
ma yoluyla (m. 14) kesilmesi halinde, Türk vatandaşlığının yeniden kazanılması
düzenlenmiştir. Mülga 403 SK (bkz. dn. 1) uyarınca hakkında kaybettirme kararı
verilmiş bazı kişilerin yeniden Türk vatandaşlığını kazanması, TVK m. 43’te yer al-
maktadır. Bu hükümlerle ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Rıfat Erten,
“Türk Vatandaşlı-
ğı Kanunu Tasarısı’nın Türk Vatandaşlığının Kazanılmasına İlişkin Hükümleri Hakkında
Değerlendirmeler”
,
Ankara Barosu Dergisi
, Ankara Güz 2008, Yıl:66, S. 4, s. 46-49.
3 TVK’na göre bu yollar,
“yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması”
(m. 11);
“Türk vatandaşlığının kazanılmasında istisnaî haller”
(m. 12),
“Türk vatandaş-
lığının ikamet şartı aranmaksızın yeniden kazanılması”
(m. 13);
“Türk vatandaşlığının
ikamet şartına bağlı olarak yeniden kazanılması”
(m. 14)
ve “Türk vatandaşlığının evlen-
me yoluyla kazanılması”
(m. 16) olarak ifade olunmuştur.
4 Bu tercihin
“yetkili makam kararıyla Türk vatandaşlığının kazanılması bakımından yek-
nesak bir terim kullanma ihtiyacını karşılamakta” olduğu yolunda bkz. Bilgin Tiryakioğ-
lu, “Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısına Göre Türk Vatandaşlığının Yetkili Makam
Kararı ile Kazanılması”
,
Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı Sempozyumu
, (29 Şubat
2008), Bildiriler, (Ed. Vahit Doğan/Feriha Bilge Tanrıbilir/Banu Şit), Seçkin Ya-
yıncılık, 1. Baskı, Ankara 2008, s. 81.
5 Tiryakioğlu, s. 81.
6 Tiryakioğlu, s. 80; Erten, s. 44; Ergin Nomer, Türk Vatandaşlık Hukuku, Filiz Ki-
tabevi, Yenilenmiş 17. Baskı İstanbul 2009, s. 69; Vahit Doğan, Türk Vatandaşlık
Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Yenilenmiş 9. Baskı, Ankara 2009, s. 64; Bahadır Er-
dem, Türk Vatandaşlık Hukuku, Beta Basım Yayım, 1. Baskı, İstanbul 2010, s. 96;
Turgut Turhan/Feriha Bilge Tanrıbilir, Vatandaşlık Hukuku Ders Notları, Yetkin
Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara 2009, s. 55.
7 Ayrıca, TVK’na göre ilgilinin Türk vatandaşlığıyla ilişkisi -5901 sayılı TVK’nda
öngörülen-
“kaybettirme”
ya da
“seçme hakkını kullanma yoluyla”
kesilmişse, bu ki-
şinin yeniden Türk vatandaşlığını kazanabilmesi için,
“millî güvenlik bakımından
engel teşkil edecek bir halinin bulunmaması”
şartına ek olarak,
“Türkiye’de üç yıl ikamet
etmesi”
aranır (TVK m. 14). Türk vatandaşlığını yeniden kazanacak kişilerin bir