157 / 473
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Tasarısı’nda Yer Alan İkamet İzni Türleri İle ...
156
refakat, tedavi gibi amaçlarla alınan ikamet tezkeresiyle ya da diplo-
matik veya konsüller ayrıcalıkla bağışıklık sağlayan yabancı misyon
personeli kimlik kartıyla Türkiye’de ikamet edilmesi,
Türk vatandaşlı-
ğının kazanılmasında geçerli ikamet olarak kabul edilmez
”.
27
TVK Yönetmeliği m. 71/1-ç, yasal olmayan yollarla Türkiye’ye gi-
ren ve Türkiye’de oturan yabancılar ile geçici amaçla Türkiye’de bulun-
duğu kabul edilen kişileri aynı kategoride değerlendirmektedir. Böyle-
likle usûlüne uygun Türkiye’ye giriş yapan ve Türkiye’de yasal yollarla
ikamet eden yabancıların bir kısmının ikameti, ikametten sayılmamak-
tadır. Bununla birlikte, bu hukuka aykırılığı bir ölçüde de olsa giderme-
ye yönelik bir düzenleme getirilmiştir. Yönetmelikte, “Türk vatandaşlı-
ğının kazanılmasında kabul edilmeyen ikamet nedenleri ile Türkiye’de
bulunan kişinin
sonradan geçerli sayılan bir nedenle ikamete bağlanması
ha-
linde önceki ikamet sürelerinin hesaba katılacağı” düzenlenmiştir (m.
71/1-d). Bu hükümde ifadesini bulan
“sonradan geçerli sayılan bir nedenle
ikamet”
in nasıl gerçekleşeceğinin belirlenmesi bakımından, yabancıla-
rın Türkiye’de hangi amaçla ikamet ettikleri ve bu doğrultuda aldıkları
ikamet tezkerelerinin incelenmesinde fayda vardır.
II. Türkiye’de İkametin Türleri
YİSK Açısından Değerlendirme
YİSK’nda ikamet tezkeresi alma zorunluluğu
28
ve istisnaları
29
27 Bu hüküm, mülga 403 SK uyarınca çıkarılan Yönetmelikte (bkz. dn. 21) bulunma-
maktaydı.
28 YİSK’na göre,
“Türkiye’de bir aydan fazla kalacak yabancılar bu müddet bitmeden ikamet
tezkeresi almak için gerekli beyannameyi doldurmak üzere yetkili emniyet makamlarına
bizzat veya bilvasıta müracaat etmekle ödevlidirler”
: m. 3/1. Bu hükümde yer alan bir
aylık süre, ilgili yabancının aldığı giriş vizesi ve vize muafiyet süresi ile uyumlu
olacak şekilde düzenlenerek
“90 gün”
olarak belirlenmiştir (22. 12. 2003 tarih ve
2003/6641 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, RG, 8. 1. 2004, 25340). Bu konuda yapı-
lan son değişikliğe göre,
“YİSK m. 3/1’de öngörülen süre, vize muafiyet süresi veya
vizede belirtilen kalış süresi yeterli ise yabancının Türkiye’den çıktığı gün itibarıyla önceki
180 gün zarfında 90 gün olarak uygulanır. Yabancının Türkiye’deki vize muafiyeti süresi
veya vizede belirtilen kalış süresi 90 günden az ise 90 güne tamamlanacak şekilde yurt
içinden uzatılabilir”:
10. 10. 2011 tarih ve 2011/2306 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı,
RG, 24. 10. 2011, 28094.
29 YİSK m. 5’e göre,
“millî veya milletlerarası, tarih, kültür ve güzel sanatlar şenlikleri
ve festival, spor müsabakaları, kongre ve konferanslar, sergi ve panayırlar münasebetiyle
veya Bakanlar Kurulunca tayin olunacak yerlerde ziyaret, tedavi veya hava değiştirme
maksadıyla “turist” damgalı giriş vizeleriyle gelecek yabancılar, bu vizelerinde ikamet ba-