TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Cengiz Topel ÇİFTÇİOĞLU

163

landıkları söylenebilir. Mahkeme’nin vardığı sonuç, o an itibariyle

henüz doğmayan çocuğun 2. madde kapsamında bir kişi sayılıp sayı-

lamayacağı konusunda soyut bir cevap vermenin mümkün olmadığı

şeklindedir. Yaşamın ne zaman başladığı konusunda devletlerin geniş

bir takdir yetkisi vardır. Neticede mahkeme somut olayda hamileliğin

sona erdirilmesinin 2. madde kapsamına girip girmediğini inceleme-

yi gereksiz bulmuştur. Çünkü anneye kasıtlı olmadan zarar vermeyi

suç olarak cezalandırmak ve zarar nedeniyle hukuk davası açmak

imkânını tanımak suretiyle, Fransız hukuku bu olaylara karşı yeterli

düzeyde korumayı sağlamaktadır.

AİHM Bruggemann ve Scheuten/Almanya kararında da , bu ilke-

ler ışığında Almanya’daki yasal düzenlemeleri de sözleşmeye yönelik

bir ihlal olarak kabul etmemiştir.

Türk hukukunda, dünyanın belki de en liberal kanunlarından biri

olan Nüfus Planlaması Kanunu 10 haftaya kadar olan gebeliklerin is-

teğe bağlı olarak sonlandırılabileceğini hükme bağlamıştır. Ceninin

potansiyeli ve insan olabilme yeteneği, insan onuru adına korunma-

sını gerektirmektedir. Fakat bu husus cenini 2. madde anlamında ya-

şama hakkına sahip bir kişi yapmaz. Öte yandan babanın cenin üze-

rindeki hakkının da annenin özel hayatın korunması hakkıyla birlikte

değerlendirilerek dengeli bir çözüme ulaşılması gerektiği kabul edil-

mektedir

V- Sonuç.

Türkiye Cumhuriyeti, bireysel başvuru hakkını 1987 yılında kabul

etmiş ve 1990 yılında da seçimlik hüküm olan Divan’ ın zorunlu yargı

yetkisini tanımıştır.

Mahkeme, bu tarihten sonra Türkiye aleyhine yapılan bireysel

başvurularda, Türkiye’nin Güneydoğu’sunda yaşam kaybının trajik

ve sıklıkla rastlanan bir durum olduğunu tespit ederek silahlı çatış-

maların yaygınlığının, ölümlerin çokluğunun güvenlik güçlerinin yer

aldığı silahlı çatışmalarda, Sözleşme’nin 2. maddesinden kaynaklanan

etkili ve bağımsız bir araştırma yapılması ödevini ortadan kaldırma-

Çakmak, s.151

Öztürk, s.63; Tezcan, Erdem, Sancakdar, Önok, s.92-93.