TBB Dergisi 103. Sayı

TBB Dergisi 2012 (103)

Ayşen SEYMEN ÇAKAR

171

İnsanlığa karşı suçların ortaya çıkış ve gelişim safhasını, Birinci

Dünya Savaşı Sonrası Dönem ve İkinci Dünya Savaşı Sonrası Dönem

itibariyle değerlendirmek yerinde olacaktır. İnsanlığa karşı suç kavra-

mının ortaya çıkmasında bu iki dünya savaşının önemi büyüktür. İn-

sanlığa karşı suç kavramı ilk olarak Birinci Dünya Savaşı sonrası 1915

yılında müttefik devletlerin hazırladığı ortak bildiride yer almış ve fa-

kat kavramın genişliği, belirsizliği gibi sebeplerle bu suç tam olarak

tanımlanamamış ve bu yeni suç tipinin savaş suçlarından ayrı olarak

kabul edilmesi yani başlıbaşına bir suç olarak kabul edilmesi devlet-

lerin itirazlarıyla karşılaşmıştır. O dönem için konu, hukuki olmaktan

ziyade politik bir konu olarak ele alınmış ve yapılan uluslararası anlaş-

malarla konuya kısa süreli çözüm getirilmiş, daha doğrusu dile getiri-

len bu suç tipinin üstü örtülmüştür. Suçun gerçek anlamda uluslarara-

sı hukuk metinlerine girmesi İkinci Dünya Savaşı sonrasında mümkün

olabilmiştir. Bu sebeple bu suçun gelişimi ile bu iki dünya savaşı ara-

sında bağlantı vardır. Birinci Dünya Savaşı sonrası insanlığa karşı suç-

lar kavramı altında yeni bir suç tipi ortaya atılmış, fakat tanımlanması

ve uluslararası hukuk metinlerine girmesi İkinci Dünya Savaşı sonrası

gerçekleşebilmiştir. Günümüzde gelinen noktada Roma Statüsü ile suç

ayrıntılı bir şekilde ifade edilmekle birlikte hala yeterince sınırlandı-

rılamamış, bir çerçeve suç niteliğindedir. Ceza hukukunda kanunilik

ilkesi gereği bir suçun net olarak tanımlanıp sınırlandırılması gereği

açıktır.

2.1. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI DÖNEM

İnsanlığa karşı suç kavramı ilk olarak Birinci Dünya Savaşı sonrası

müttefik devletlerin (İngiltere, Fransa, Rusya) hazırladığı ortak bildi-

ride (1915 Joint Allied Declaration) yer almıştır. Bu bildiride Türkler

tarafından insanlığa ve sivillere karşı işlenen bu yeni suçlar ifadesi

yer almış ve bu suçlardan Osmanlı hükümetinin tüm üyelerinin ve bu

katliama karışmış tüm yetkililerinin kişisel olarak sorumlu tutulmaları

gerektiği ifade edilmiştir.

Bu bildiri, 24 Mayıs 1915 tarihinde The New

“In view of these new crimes of Turkey against humanity and civilisation, the Allied

governments announce publicly to the Sublime Porte that they will hold personally

responsible (for) these crimes all members of the Otoman Government and those of their

agents who are implicated in such massacres”

Antonio Cassese,

International Criminal Law,

Oxford University Pres, 2008, s. 101